Ilm – eng buyuk sharaf nimaga muhtojmiz?

Навоий
Илмдан истасанг, нишон йўқтур,
Бор бошида қазонча салласи.
Баёний
Ҳеч ким устозсиз топмас жаҳонда иззу жоҳ,
Нечаким ҳашмат била Искандари даврон эрур.
Пошшохўжа
Илм андоқ ганжи нофеъдур бани одамғаким,
Кимда ул бўлса, икки олам бўлур обод анго.
Огаҳий
Шахски, илм нурин топти зоти,
Анинг то ҳашр қолди яхши оти.
Сикандар чун топти илму ҳунарни,
Не янглиқ олди, кўргил, баҳру барни.
Навоий
Эй азиз! Киши учун китобдан азизроқ ва ёқимлироқ суҳбатдош йўқдир. Китоб фасоҳат, балоғатда, латофатда тенги йўқ, мунофиқликдан холи ҳамроҳдир. Ёлғизликда ва ғамли айёмларда мунис улфатдир. Унда на нифоқ бору, на гина. У шундай ҳамдамки, сўзларида ёлғон ва хато бўлмайди. Суҳбатидан эса кишига малоллик етмайди. У ўз дўстининг дилини оғритмайди. Юрагини эса сиқмайди. У шундай рафиқдирки, киши орқасидан ғийбат қилиб юрмайди. Унинг суҳбатидан сенга шундай файзли фойдалар етадики, бундай фойдани одамлардан топа олмайсан. Аксинча, аксар одамлар суҳбатидан кишига зарар етади. Китобдек дўст ичида барча илму ҳилм мужассамдирки, у кишиларни ўтмишдан ва келажакдан огоҳ қилиб туради. Шунинг учун ҳам: «Китоб ақл қалъасидир», деганлар.
Муҳаммад Жабалрудий
Билимнинг шундайки, у яланғоч бўлганингда ҳам ўзинг билан қолади уни ҳаммомга кирганингда сув ҳам йўқота олмайди.
Абу Райҳон Беруний
Kamol et kasbkim, olam uyidin
Sanga farz o‘lmag‘ay g‘amnok chiqmoq.
Jahondin notamom o‘tmak biaynih,
Erur hammomdin nopok chiqmoq.


Навоий
Bu yorug‘ olam odamlar uchun sinov dunyosi.Unda yashagan kimsa o‘zini inson deb bilmog‘i uchun o‘zini anglamog‘i, tag-zoti-avlodmi bilmog‘i ilm-u hunar kasb etib, o‘zi va o‘zgalarga nafi yetmog‘i lozim.Olam shu qadar go‘zal va jozibador, sehrliki, uning go‘zalliklaridan bahra olish sir-sinoat, tilsimotlarini kashf etish beqiyos huzur bag‘ishlaydi.Ilm cho‘qqilarini egallab, ma’rifatli bo‘lgan odamlargina o‘sha huzurga engashadilar Shu sabab hazrat o‘quvchiga «kamol kasb et», ya’ni ilm o‘rgan, o‘z ma’naviy kamolotingga erishgin, shundagina «olam uyidan»-dunyodan «g‘amnok»-afsuslanib o‘tmaysan.Agar hayotdan ma’no topolmay, hech narsani bilmay, intilmay maxluqlarday yashasang, hammomdan poklanmay chiqqan kabi, ya’ni jaholat botqog‘iga botib, dunyo saodatini bilmay o‘tasan demoqchi bo‘ladilar.Axir tiriklik, hayotning ne’mati, avvalo, o‘rganib, izlab, anglamoqda, halol mehnat qilib, farovon turmush kechirmoqdalar.Bobomiz Alisher Navoiyning ruboiy va qit’alari, umuman ijodiy meroslaridan biz avlodlariga qoldirgan pand-u nasihat va ibratlari bir dengizdir.Bu ma’naviy dengizdan barchamiz hamisha bahramand bo‘lib tursak, hayotda yanglishmay, to‘g‘ri yo‘ldan boramiz.

Дониш эрур отган ўқим нишони,

Дадиллик манбаи билимим кони.
Эзгулик осмонини маҳбусиман,
Занжирим фаною само уммони.