юритувчисубъектганисбатан;
в) мазкур хўжалик юритувчи субъектга аудиторлик текшируви қамраб
оладигандаврдапрофессионалхизматларкўрсатганлар(
3)
.
Текширилаётган хўжалик юритувчи субъектнинг раҳбарлари ва (
ёки)
мансабдоршахсларибиланяқинқариндош дебуларнингота-
оналари,турмуш
ўртоқлари, ака-
укалари, опа-
сингиллари, ўғил-
қизлари, ҳамда турмуш
ўртоқларинингота-
оналари,ака-
укалари,опа-
сингиллаританолинади.
Агар аудиторлик хизмати учун шартнома тузилганида ёки топшириқ
берилганидан сўнгюқорида келтирилган ҳолатлар юзага келса ёки маълум
бўлса,шартномабекорқилиниши,топшириқэсачақириболинишилозим.
Аудиторлар аудиторлик текшируви ўтказиш ҳамда унинг натижалари
асосидааудиторликҳисоботивааудиторликхулосаситу-
зишдатекшириладиган
хўжаликюритувчисубъектга,шунингдекисталганучинчитомонларга,жумладан
текширувўтказишнитопширгандавлаторганларигатобебўлмасликларилозим.
Хўжалик юритувчи субъект молиявий ҳисоботининг ишончли-
лигини
тасдиқлаш учун махсус экспертлар ва бошқа соҳа мутахассисларини жалб
қилиш талабэтилганҳоллардаҳам аудиторларнингтекшириладиганхўжалик
юритувчисубъектданмустақилбўлишме-
зонларигариояқилинишишарт.
3.Аудиторахлоқи(этикаси).
Аудитор этикаси (
ахлоқи)
.Юзаки қараганда унчалик таниш ва одатий
бўлмагансўзбирикмаси.Масалан,педагогёкиврачэтикаси,одатда,ҳаммага
танишваҳечкимниҳайратлантирмайди.Буларкасбэтикасинингтурларибўлиб,
кишиларнингкасбийфаолиятлариданкелибчиқадивауларўртасидагиўзаро
муносабатларнингмаънавий-
аҳлоқийжиҳатларинитавсифлайди.Барчаахлоқий
талабларумуминсонийнегизгаэгабўлишигақарамасдан,айрим касбтурлари
учунуларнингўзигахосаҳлоқиймеъёрларишаклланган.Бундайкасбэгалари
соҳаниҳам назарий,ҳам услубий,ҳам амалийжиҳатданюксакпрофессионал
даражада билишлари билан бирга,шаклланган,меъёрий-
ҳуқуқий асосга эга
аҳлоқийжиҳатларибиланҳам бошқаларданажралибтуради.Аудиторликҳам
манашундаймураккабкасбларқаторигакиради.
Шубоисдан,мамлакатимизда«Ўзбекистонаудиторларинингкасбэтикаси
кодекси» лойиҳаси ишлаб чиқилиб, профессионал давраларда муҳокама
қилинаётганлигиайнимуддаоҳисобланади.Чункибундайчуқурбилим,юксак
маҳорат ва тажриба талаб қиладиган мураккаб касб ўзининг ахлоқий
меъёрларигаҳамэгабўлишилозим.
Юқорида таъкидланганидек,врач этикаси,Гиппократ қасамёди бизга
қадимдан таниш тушунчалар. Аудитор бажарадиган ишларни эса врач
вазифаларибиланқиёслаш мумкин.Фарқишундаки,врачбажарадиганхайрли
ишинсонорганизмибиланбоғлиқбўлса,аудиторфаолияти«корхонаорганизми»
устида,унга аниқ «ташҳис» қўйиб,молиявий соғломлаштириш устида олиб
борилади.
Лекин,айрим ҳоллардааудитордан«вазиятнитушуниш»,«юз-
хотирқилиш»,
«кўзничиртюмиш»кабиларталабқилинади.Бундайҳоллардақандаййўлтутиш
кераклиги«Ўзбекистонаудиторларинингкасбэтикасикодекси»лойиҳасидабаён
этилган.
Кодекс лойиҳаси 18 та моддадан иборат бўлиб, аудиторлар олдига
қўйиладиган аҳлоқий талаблар мазмуни ҳақида ушбу моддалар орқали
тасаввургаэгабўлишмумкин:
1-
модда.Виждонлиликваобьективлик.
2-
модда.Аҳлоқийнизоларниҳалэтиш.
3-
модда.Профессионалкомпетентлилик.
4-
модда.Махфийлик.
5-
Do'stlaringiz bilan baham: |