Қилиниши натижасида ноқулай иқтисодий аҳволга тушиб қолиниши ёки инқирозгаюзтутилиши

олинганқарзниқоплаш учунетарлибўлганмаблағларнитопиш учункеракли
давргақарзолишгаталабномаберишмуносабатибилантайёрланишимумкин.
Бошқаҳолатда,маълумоткелгуси даврлардапул маблағларидан
мақсадли фойдаланишни намоён этиш учун қарз мажбуриятларини сотиш
муносабатибиланинвесторларучунтайёрланишимумкин.
Текширишнингтавсифи,муддативаҳажминибелгилашдааудитор
қуйидагиларниўзэътиборигаолади:
-муҳимнотўғриликэҳтимолини;
- ҳар қандай олдинги келишувлар бажарилишида олинган
билимларни;
-истиқболли молиявий маълумотни тайёрлаш юзасидан субъект
раҳбариятинингкасбийхабардорлигини;
- субъект раҳбарияти мулорҳазасининг истиқболли молиявий
маълумотгатаъсирэтишдаражасини;
-энгмуҳимкўрсаткичларнингетарлилигиваишончлилигини.
Аудитор субъект раҳбариятининг энг аниқроқ тахминларини
тасдиқловчи далилларни манбаи ва ишончлигига баҳо беради. Бундай
тахминларнитасдиқловчиетарлибўлгантегишлиаудиторликдалилларичкива

---

ташқи манбаалардан олинади, тахминларни олдинги йиллар бўйича
маълумотларгаасоланибқарабчиқиш ҳамдаулар субъектнингимкониятлар
доирасигакирувчирежаларгаасосланганлигигабаҳоберишшуларжумласидан.
Аудитор фаразий тахминлар қачон фойдаланиши, бундай
тахминларнингбарчамуҳимоқибатлариэътиборгаолинганлигиникўрибчиқади.
Масалан,агар сотиш ҳажми субъектнингҳозирги пайтдаги ишлаб чиқариш
қувватларидан кўпроқ ошириш тахмин қилинган тақдирда, истиқболли
молиявиймаълумотқўшимчаишлабчиқаришқувватларигасубъектнингкеракли
инвестициялариниёкиишлабчиқариш/ишларниасосийпудратчиданпудратга
олишйўлибиланишларнибажаришкабисотишҳажмигаэришишгаоидмуқобил
усулларбўйичахаражатларниҳисобгаолишлозим.
Фаразийтахминларнитасдиқлашучундалилларталабқилинмагани
билан,аудиторуларистиқболлимолиявиймаълумотмақсадларигаизчиллигива
улар,сўзсизҳаққонийэмасдебҳисоблашгасабабларйўлигигаишончҳосил
қилишилозим.
Аудитористиқболлимолиявиймаълумотсубъектраҳбариятининг
тахминлари асосидатегишли равишдатайёрланганлигига,масалан,қайтадан
ҳисоблаш ваичкиизчилликнитекшириш текшириш йўлибилан,яъни,субъект
раҳбариятиамалгаоширишнимўлжаллаганҳаракатларибир-
биригамослигига,
ваумумийўзгарувчанкўрсаткичларга,масалан,фоизставкаларигаасосланган
суммаларнианиқлашданоизчилликмавжудэмаслигигаишончҳосилқилиши
лозим.
Аудиторўзгаришларгаэнгсезгирбўлганбўлимларнингистиқболли
молиявий маълумотда акс этилган натижаларга муҳим таъсир кўрсатаётган
даражасига ўз эътиборини қаратади.Буаудитор қандай даражада тегишли
далилларниизлашигатаъсиркўрсатади.Бунданташқари,аудитортомонидан
ёритишларнингмувофиқлигивамослигигабаҳоберишигатаъсиркўрсатади.
Исиқболлиймолиявийҳисоботнингбирёкиунданкўпроқ,масалан
алоҳида молиявий ҳисобот каби элементларини текшириш учун келишув
тузилганда,аудитормолиявийҳисоботдагибошқатаркибийқисмларнингўзаро
боғлиқлигиникўрибчиқишимуҳимдир.
Агаристиқболлимолиявийҳисоботгажорийдаврнингўтганвақт
мобайнидақандайдиркўрсаткичларкиритилгантақдирда,аудиторушбувақт
мобайнибўйичамаълумотюзасиданмуолажаларниқўллаш даражасиникўриб
чиқади.Муолажаларвазиятларга,масаланистиқболлидаврнингқандайвақт
мобайнитугаганигақарабўзгарибборади.
Аудитористиқболлимолиявиймаълумотданфойдаланиш тахмини,
субъект раҳбариятининг муҳим тахминларининг тўлиқлиги ва истиқболли
молиявий маълумот бўйича субъект раҳбарияти масъулитяни ўз зиммасига
олганлиги юзасидан субъект раҳбариятининг ёзма тақдимотларини олиши