облигациялартушунилади,уларнингкотировкасиэсакенгчопэтилади.Бундай
қимматлиқоғозларнингрўйхатиқимматлиқоғозлар(
фонд)биржасиэксперт
комиссияси томонидан эълон қилинади.Бунда қимматли қоғозлар жавоб
беришилозим бўлганқуйидагимезонларгақаралади:биржасавдосигарухсат
этишшартлари(
листингшартлари)гамоскелиш;биттафондбиржасидарасмий
котировкақилишгарухсатэтиш.
Корхонанингқимматлиқоғозларлистингигакиритилишитавсияэтилаётган
қимматли қоғозлар сифати ҳақида потенциал инвесторларга аниқ тасаввур
беришданиборат.Бозориштирокчилариэмитентнингиқтисодийривожланиш
истиқболларинивашубиланбиргаунингқимматлиқоғозлариишончлилигини
баҳолашимкониятларигаэгабўлишларилозим.
Қимматлиқоғозларбиланбиржадасавдоқилишгарухсатэтишучункорхона
ишлабчиқариш жараёнларивабошқарувинингэнгмуҳим соҳаларинитаҳлил
қилиш зарурлигини алоҳида таъкидлаб ўтиш лозим.Бунда таҳлил қуйидаги
ахборотларниумумлаштиришваишлашгатаянади:уставкапиталинингмиқдори,
битта акцияга тўғри келадиган даромад,хавф-
хатарни баҳолаш,бозорнинг
ҳолати,ишлабчиқариш самарадорлиги,тўлов қобилияти вапул маблағлари
билантаъминланганлик.
Хавф-
хатарнибаҳолаш иқтисодиётучунмазкуртармоқаҳамиятиданкелиб
чиқиб кузатилаётган тенденциялар,«бошланғич» ривожланишнингосон ёки
қийинлиги,даромад негизинингхилма-
хиллиги,давлаттомониидан тартибга
солиб туришни ҳисобга олган ҳолда аниқланади. Шунингдек, корхона
маҳсулотларинингташқибозордагирақобатбардошлиги,инфляцияўсишининг
кутилаётган суръатларини ва ишлаб чиқариш ташкилий техникавий
даражасинингкўрсаткичлари;капиталсиғими,хом ашёвамеҳнатресурслари
билан таъминланганлик, ишлаб чиқаришнинг концентрациялашуви ва
ихтисослашганлиги.
Бозорнинг ҳолати тўғрисидаги ахборот корхона маҳсулотларини асосий
йўналишлари бўйича сотишни, ўтмишдаги тажрибани ва келажакдаги
истиқболниҳисобгаолганҳолдатаҳлилқилишникўздатутади.Маҳсулотлар
ҳаётийлик циклининг узунлиги ёки қисқалиги, янгилиги, муҳимлиги
позициясидан туриб тадбиркорлик ва ишланмаларни ривожлантириш ҳамда
маркетингимкониятларибаҳоланади.
Ишлаб чиқариш самарадорлигини таҳлил қилишда биринчи навбатда,
харажат ва натижалар нисбати,бу нисбатни бир меъёрда тутиб туриш ва
яхшилашлаёқатибаҳоланади.
Ишлабчиқариш харажатлари структураси батафсил таҳлил қилинганидан
сўнгасосий ишлаб чиқариш фондларинингфаолияти,материал ва меҳнат
ресурсларикўрибчиқилади.
Бошқарув самарадорлигини баҳолашда: ишлаб чиқариш ва молиявий
муомалаларнатижаларипухтатаҳлилқилинади;корхонафаолиятинистратегик
ва жорий режалаштиришнинг сифати;режаларнинг комплекслиги ва улар
бажарилишинингсифати;ичкибошқарув,молиявий,шунингдекташқиназорат
ҳам баҳоланади. Корхонанинг фирмалар билан қўшилиб кетиши, бошқа
компанияларни ўзигақўшиболиш,бошқафирмаларни сотиболиш ҳисобига
кенгайиш имкониятлари кўриб чиқилади. Номоддий активлар,бошқарув,
ташкилийресурслар,фирманингбозордагиамалийшуҳрати(
Goodwi
l
l
)
,сотиш
шахобчаларини назоратқилиш вашукабиларалоҳидабаҳоланади.Ҳисобни
таҳлил қилишда ҳисоб юритиш сиёсати,асосий воситалар ва номоддий
активларга амортизация ҳисоблашда қўлланиладиган методлар, моддий
қийматликларнибаҳолаш,даромадларнианиқлаш вабошқаларумумийтарзда
баҳоланади.Шунингдек,фирмамолиявийаҳволиниаксэттиришнингтўлалиги
кўрибчиқилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |