Иктисодиёт назарияси фани



Download 1,77 Mb.
Pdf ko'rish
bet70/72
Sana22.02.2022
Hajmi1,77 Mb.
#111955
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   72
Bog'liq
iqtisodiyot nazariyasi maruzalar matni okuv qollanma

 
2000 
 
Ташки савдо айланмаси
100,0 
100,0 
Экспорт
51,8 
52,5 
Импорт
48,2 
47,5 
Экспорт жами:
100,0 
100,0 


141 
Шу жумладан 
Товарлар
91,2 
86,3 
Хизматлар
8,8 
13,7 
Импорт жами:
100,0 
100,0 
Шу жумладан 
Товарлар
95,0 
91,5 
Хизматлар
5,0 
8,5 
Макроиқтисодиёт ва статистика вазирлиги, статистика департаменти маълумотлари. 
Халкаро савдо бир канча хусусиятларга эга: 
1. 
Иқтисодий ресурсларнинг харакатчанлиги мамлакатлар уртасида, мамлакат ичидагига караганда анча паст 
булади. Масалан, ишчилар мамлакат ичида, вилоятда, худудларда эркин утиши мумкин, мамлакатлар уртасида тил ва 
маданий тусиклар, иммаграцион қонунлар ишчи кучининг мамлакатлар уртасидаги миграциясига каттик чеклашлар 
куяди. Соликлар ҳам капитални миллий чегарадан миграциясини чеклайди. 
2. 
Хар бир мамлакатни узини валютаси мавжуд булиб, халкаро савдони амалга оширишда кийинчиликлар 
тугдиради. 
3. 
Халкаро савдо сиёсат аралашув ва назоратга махкум булиб, бу ички савдога нисбатан кулланиладиган 
тадбирлардан сезиларли фаркланади. 
Протекционизм, яъни эркин савдо йулидаги тусиклар халкаро ихтисослашувдан олинадиган нархни 
камайтиради. Масалан, улар куйидагилардан иборат:
Бож туловлари – импорт товарларга акциз соликлари хисобланади, у даромад олиш максадида ёки химоя учун 
киритилиши мумкин. 
-Импорт квоталари ёрдамида маълум бир вакт оралигида импорт килиниши мумкин булган товарларнинг 
максимал хажми урнатилади. 
-Таърифсиз тусиклар дейилганда лицензиялаш тизими, махсулот сифатига стандартлар куйиш ёки оддий 
маълумот такиклашлар тушинилади.
-Экспортни ихтиёрий чеклашлар савдо тусикларининг нисбатан Янги шакли хисоб-ланади. 
Тулов баланси – мамлакат резидентлари (уй хужаликлари, корхоналар ва давлат) ва чет эликклар уртасида маълум 
вакт оралигида амалга оширилган барча иқтисодий келишувлар натижасининг тартибга солинган ёзуви. 
Харкандай келишув икки томонига эга булади ва шу сабабли тулов балансида икки томонлама ёзув тартибига 
риоя килинади. Битта келишув тулов балансининг ҳам дебит ва ҳам кредит кисмларида уз ифодасини топади.
Тулов балансининг кредит кисмида кийматнинг мамлакатдан чикиб кетиши ва унинг хисобига мазкур мамлакат 
резидентлари чет эл валюталари туловлар олиши акс этади. 
Дебит кисмида – кийматнинг мазкур мамлакатга кириб келиши ва унинг хисобига резидентлар чет эл валюталари 
сарфлаши курсатилади. Тулов балансида кредитлар умумий суммаси дебитларнинг умумий суммасига тенг булиши 
зарур. 
Тулов балансидаги барча келишувлар уз ичига жорий капитал билан операцияларни олиши сабабли у учта
таркибий кисимдан иборат булади:
1. 
Жорий операциялар хисоби; 
2. 
Капитал харакати хисоби; 
3. 
Расмий захираларнинг узгариши. 
Тулов балансининг тузилиши

Download 1,77 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   64   65   66   67   68   69   70   71   72




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish