Ikki dinor haqida maqoma

“Ikki dinor haqida maqoma”

Taxlil.

Ushbu hikoya nafaqat o’tmishda balki bugungi kunda ham eng keng tarqalgan va insonni o’yga tolishiga sabab bo’layotgan mavzu mol-davlatning o’tkinchiligi, do’stga vafo, yaxshi-yomon kuningda yoningda bo’ladiigan va bo’lmaydigan insonlar, oila qadri haqida hikoya qiladi.

Bu mavzu mana necha asrdirki olimu-fuzalolar,shoirlar, yozuvchilar, adabiyot ixlosmandlari tomoniddan qalamga olinib kelinmoqda. Har bir insonning boshiga tushishi mumkin bo’lgan ko’rguliklar bu hikoyada qisqagina bo’lsaham, lekin, anniq va lo’nda yoritib berilgan. Ushbu maqoma muallifi bu hikoyani xayotning har bir hodisa va vaziyatini his qilib, taxlil qilib kichik satrlarda birlashtira olgan.

Hikoyaning qahramoni Abu Zayd ham yillar davomida to’plagan mol-mulkidan ajralib, hechvaqosiz qoladi. Hattoki uning bu vaziyatida yonida bironta ham do’sti qolmagani achinarli hol. Xayot qiyinchiliklaridan iborat ekanligini anglagan Abu Zayd taqdirdan noliganini hikoyada also uchratmaymiz, u o’z o’tmishini davra qurib o’tirgan insonlarga o’rnak bo’lsin deb so’zlab beradi. U bu qiyinchiliklardan sinib, o’g’rilik yo’liga kirib ketishi ham mumkin edi, lekin bunday qilmadi. Sabab, Islom dini insonlarga rizqni faqat halol kasb orqali qo’lga kiritishni buyurdi. Halollikka Qur’oni Karimda,Rasululloh S.A.Vning sunnatlarida va shariat ahkomlarida katta ahamiyat berilgan. Shu sababli u o’zining istedodi ya’ni sher o’qish qobilyati bilan odamlarni mehriniqozonar edi.

Birinchi o’qigan sherida Abu Zayd pulni qudratini, uni to’g’ri, halol yo’l bilan sarflasa inson nimalarga erishishi mumkinligini takidlab o’tadi.

Ikkinchi o’qigan sherida esa pul insonni nimalarga majbur qilishi, pul ortidan quib hayotini bemaqsad o’tkazgan insonlar,muammolar, yo’qotishlarni yoritib bergan.