Ijtimoiy xo‘jalikning shakillari

Aralash iqtisodiy tizim modeli ko'rib chiqilayotgan tizimlarning kamchiliklarini yo'q qiladi. Dunyoda hech bir mamlakat yo'q edi va jamiyatning iqtisodiy hayotini "sof shaklda" tashkil etish uchun buyruq-ma'muriy yoki bozor tizimi yo'q. Haqiqatan ham ishlaydigan mamlakatlar iqtisodiyoti - aralash iqtisodiy tizimning bir turi. Ular jamiyatni ijtimoiy va iqtisodiy muammolarini hal qilish uchun bozorni tashkil etish va davlat tomonidan tartibga solish mexanizmlarining boshqa kombinatsiyasini ifodalaydi.
Aralash iqtisodiyot modeli resurslardan eng samarali va oqilona foydalanishni ta'minlaydi, ilg'or texnologiyalarni ishlab chiqish va foydalanishga yordam beradi. Aralash iqtisodiyot foydasiga muhim bo'lmagan iqtisodiy dalil uning shaxsiy erkinlikdagi ulushidir.
Bozor ishtirokchilarining individual qarorlari ularning shaxsiy manfaatlaridan kelib chiqadi va umuman iqtisodiyotning muvaffaqiyatli ishlashini ta'minlashga qaratilgan emas. Mustaqil ravishda qabul qilingan barcha qarorlarni muvofiqlashtirishni bozor mexanizmi - bozor yuragi amalga oshiradi. Bu alohida xo'jalik yurituvchi sub'ektlar qarorlarining bir -biriga etkazilishini ham, bu qarorlarning narx tizimi va raqobat orqali bog'lanishini ham ta'minlaydi. Bozor mexanizmi birinchi navbatda narxlar orqali "mumkin bo'lgan tartibsizlikni tartibga keltiradi". Narxlar iste'molchilarga ham, ishlab chiqaruvchilarga ham bozor sharoitlari to'g'risida ma'lumot beruvchi signal vazifasini o'taydi. Son -sanoqsiz individual iqtisodiy qarorlar narxlar orqali umumlashtiriladi va muvozanatlanadi. Narxlar hisobga olinadi tashkilotchi kuch v bozor iqtisodiyoti.
Bozor mexanizmida muhim rol o'ynaydi musobaqa... U shaxsiy manfaatlarni ijtimoiy zarur tovarlarni ishlab chiqarishga yo'naltiradi. Raqobat cheklangan resurslardan yanada to'liq va samarali foydalanilishiga olib keladi. Ular iste'molchi uchun zarur bo'lgan va ishlab chiqaruvchi uchun foydali bo'lgan mahsulotlarni ishlab chiqaradigan sohalarga shoshilishadi. Zarar ko'rgan korxonalar cheklangan resurslarni olish imkoniyatidan mahrum. Raqobat asosiy deb nomlanadi tartibga soluvchi va nazorat qilish bozor iqtisodiyoti sharoitida kuchdir.