Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

Huzurbaxshlik  -  san’atning ijtimoiy  vazifasi.

  Biz  yuqorida san’atning kelib  chiqishini 

o‘yin bilan bog‘lagan edik. SHunday ekan, huzurbaxshlik vazifasini uning tabiiy burchi deb atash 

mumkin. CHunki o‘yin  «bir  maza qilish», bir  muddat zavqqa berilib, huzur olish uchun kerak. 

San’atda  ham,  u  ilk  bor  bunyodga  kelgan  paytidan  boshlaboq,  huzurbaxshlik  asosiy  vazifa 

hisoblangan.  Biroq, taraqqiyot  davomida  insonning,  qo‘polroq  bo‘lsa  ham,  Arastu  ta’biri  bilan 

aytganda, «ijtimoiy hayvon»ligi ustuvorlik kasb etib borgani sayin, bu vazifaga juda ko‘p hollarda 

etarli  e’tibor  berilmaydi:  g‘oyaviylik,  mafkuraviylik,  zamonaviylik,  dolzarblik  kabi  ijtimoiy 

«yuk»lar  «san’at  elkasiga»  me’yoridan  ortiq  yuklanadi.  Natijada  sa’at  bunday  og‘ir  yuk  ostida 

ezilib qoladi va huzurbaxshlik vazifasini kerakli darajada bajara olmaydi. Bundan na zamon, na 

mafkura, na g‘oya, na san’atkor, na san’at asari foyda ko‘radi. CHunki bularning hammasi asarni 

idrok etuvchiga xuzurbaxshlik orqali etib boradi. Huzurbaxshlik yo‘qolgan joyda san’atning o‘zi 

yo‘qoladi. U bir marta o‘qiladigan,  bir marta ko‘riladigan, bir marta tinglanadigan, g‘oyaviyligi 

bilan  badiiyligi  orasida  Xitoy  devori  ko‘tarilgan  soxtalik  namunasiga  aylanadi.  Zero, 

huzurbaxshlik vazifasi san’atning g‘oyaviy-badiiy yaxlitligini ta’minlashi barobarida uni ajdoddan 

avlodga asrab etkazishni ham o‘z bo‘yniga oladi.