Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

Faoliyatning  atributlari. 

Inson  faoliyati o‘ta rang-barangdir. Yuqorida qayd etib o‘tilganidek, 

faoliyat  turlarini  tasniflash  uchun  asos  bo‘lib  uning  inson  tomonidan  o‘zgartiriladigan  ob’ekt: 

tabiat,  jamiyat,  insonning  o‘ziga  qaratilganligi  xizmat  qiladi.  Faoliyat  atributlari  (xossalari) 

faoliyatni  motivlashtirish  va  amalga  oshirish  mexanizmlarini  tavsiflaydi.  Faoliyat  atributlari 

orasida, avvalo, sub’ektlilik va moddiylik qayd etiladi.  

Sub’ektlilik  va  moddiylik. 

Faoliyatning  sub’ektliligi  shu  bilan  izohlanadiki,  u  shaxsning 

o‘tmishdagi  tajribasi,  uning  ehtiyojlari  va  mo‘ljallari,  motivlari  va  maqsadlari,  emotsiyalari  va 

irodasini  tavsiflovchi  xususiyatlari,  bilish  qobiliyatlari  va  hokazolar  bilan  belgilanadi. 

Faoliyatning  moddiyligi  insondan  tashqarida  joylashgan  va  uning  qo‘li  bilan  o‘zgartiriladigan 

tabiat va jamiyat kuchlariga qaratilganini anglatadi. Ammo insonning o‘zi, uning o‘z-o‘zini kamol 

toptirishi, o‘z-o‘zini tarbiyalashi va shaxs o‘z oldiga qo‘yadigan maqsadlarga erishishga qaratilgan 

tegishli  harakatlar  ham  o‘zgartirish  faoliyatining  predmeti  bo‘lishi  mumkin.  Inson  faoliyati 

mehnat qurollari yordamida amalga oshiriladi. Uning hayvonlar faolligidan asosiy farqlaridan biri 

qurollilik hisoblanadi. «Quruq qo‘l ham, o‘z ixtiyoriga tashlab qo‘yilgan aql ham katta kuchga ega 

emas,  –  degan  edi  F.Bekon.  –  Ish  qo‘lga  ham,  aqlga  ham  kerak  bo‘lgan  qurollar  va  vositalar 

yordamida bajariladi»

38

.