Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

Insonga  introvertiv  va  ekstrovertiv  yondashuvlar,  biologizatorlik  va  sotsiologizatorlik 

konsepsiyalari. 

 

Insonni o‘rganishga nisbatan «

introvertiv» va «ekstrovertiv

» yondashuvlar, ayniqsa, ajralib turadi.

 

 

Introvertiv yondashuv insonning  ong, jon, ruhiyat, instinktlar, nuqsonlar, fazilatlar kabi muhim 

xususiyatlarini tahlil etib, uni «ichdan» tushunish, anglab etishni nazarda tutadi

. Bunda insonning 

jismoniy va ma’naviy

 

mohiyati haqidagi falsafiy mulohazalar aksariyat hollarda tabiiy fanlarning

 

empirik ma’lumotlariga, avvalambor biologiya va psixologiya yutuqlariga tayanadi, lekin, ba’zan 

mistika,  ezoterika,  okkultizm  bilan  belgilanadi.  Bunday

 

yondashuvlar,  ayniqsa,  nemis 

antropologlari  M.SHeler  (1874–1928)  va  A.Gelen  (1904–1976),  avstriyalik  faylasuf  K.Lorens 

(1903–1989) ijodiga xosdir.

 

 

Ekstravertiv yondashuv insonga nazar tashlash, uning mohiyatini tahlil qilish go‘yoki «sirtdan» 

amalga oshiriladiki, buning natijasida diqqat markazidan uning ijtimoiy va tabiiy mohiyati o‘rin 

oladi;  tegishli  mo‘ljallarga  muvofiq  insonning  Xudo,  kosmos,  universum  va  shu  kabilar  bilan 

aloqasi  tahlil  qilinadi. 

Bu erda falsafa ko‘pincha  tarix, sotsiologiya, ekologiya, teologiya  bilan

 

ittifoq  tuzadiki,  bu  hol  diniy  falsafa  vakillari  N.A.Berdyaev,  S.N.Bulgakov,

 

S.L.Frank, 

---