Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq


-MAVZU. FALSAFIY ANTROPOLOGIYA (INSON FALSAFASI)



Download 7,04 Mb.
Pdf ko'rish
bet221/596
Sana01.01.2022
Hajmi7,04 Mb.
#299388
1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   596
Bog'liq
904c905561308df8123e757d91daf0b330868b1d

8-MAVZU. FALSAFIY ANTROPOLOGIYA (INSON FALSAFASI) 

 

  



116  

  

inson  nuqsonli  mavjudot  ekanligini  ta’kidlaydi,  uni  «tabiat  xalturasi»,  deb  ataydi.  Fransuz 



yozuvchisi va faylasufi J.P.Sartr (1905–1980) bu fikrni butunlay rad etadi. Uning fikricha, inson 

kelajakka qarab intiladi va shu tariqa o‘zini o‘zi yaratadi. U «Inson – odamzod kelajagidir», deb 

ta’kidlaydi. Shunday qilib, falsafaning ikki yarim ming yillik tarixi mobaynida insonga juda ko‘p 

ta’riflar va tavsiflar berildi, u ko‘p sonli sinonimlar orttirdiki, falsafiy tahlilning boshqa biron-bir 

ob’ektida bunday holga duch kelish mushkul. Zero, falsafa tarixida inson:  

 



«aqlli mavjudot»;  

 



«siyosiy hayvon»;  

 



«tabiat gultoji»;  

 



«hayotning boshi berk ko‘chasi»;  

 



«hayotning soxta qadami»;  

 



«mehnat qurollari yasovchi hayvon»;  

 



«o‘zlikni anglash qobiliyatiga ega mavjudot»;  

 



«ma’naviy va erkin mavjudot» va hokazolar sifatida talqin qilingan.  

Inson qaerdan va qanday paydo bo‘lgani haqidagi ko‘p sonli g‘oyalar orasidan eng muhimlarini 

ajratib  olsak,  ularning  barchasini  ma’lum  darajada  shartlilik  bilan  ikki  asosiy  konsepsiya 

– 

insonning  tabiiy  va  g‘ayritabiiy  kelib  chiqishi  haqidagi  konsepsiyalar 

doirasida  birlashtirish 

mumkin.  

Insonning  kelib  chiqishi  haqidagi  birinchi  yondashuv  insonning  paydo  bo‘lishiga  olib  kelgan 

tabiatning qonuniy rivojlanishi g‘oyasi

dan kelib chiqadi. Bunda



 

inson jonsiz, keyinchalik esa  – 

jonli  moddaning  tabiiy  evolyusiyasi  mahsuli

 

sifatida  qaraladi.  Mazkur  konsepsiya,  1859  yilda, 

inson kelib chiqishining

 

tabiiy-ilmiy talqiniga asos bo‘lgan, CH.Darvinning «Hayvon va o‘simlik 

turlarining  kelib  chiqishi  haqida»  deb  nomlangan  mashhur  asarini  e’lon  qilgan  evolyusion 

nazariyasiga  tayanadi  va  hozirgi  vaqtda  molekulyar  biologiya  va  gen  injeneriyasi  sohasida 

erishilgan  eng  so‘nggi  yutuqlar  ta’sirida  o‘z  shakl-shamoyilini

 

sezilarli  darajada  o‘zgartirib, 

aksariyat olimlar uchun ularning ilmiy faoliyatida o‘ziga xos dasturilamal bo‘lib xizmat qilmoqda. 

Ikkinchi  yondashuv  insonga,  Xudo  yoki  kosmik  Aql  mehnatining  mahsuli  sifatida  qarab,  uni 

g‘ayritabiiy asosdan keltirib chiqaradi

.

  


Download 7,04 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   217   218   219   220   221   222   223   224   ...   596




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish