Ijtimoiy soha, iqtisod va huquq

 

 

 

 

Jamiyat tushunchasi

. Jamiyat fanga ma’lum tizimlar orasida eng murakkabi bo‘lib, uni 

o‘rganish  jiddiy  qiyinchiliklar  tug‘diradi.  Jamiyat  hayoti  juda  faol  bo‘lib,  har  bir  xalq  o‘zining 

alohida,  betakror tarixiga  ega.  Jamiyat  hayotining  barcha  jarayonlari  bir-biri  bilan  shu  darajada 

uzviy bog‘liqki, ba’zan turli vaziyatlarda belgilovchi va belgilanuvchi jarayonlar o‘rin almashadi. 

Tarixiy jarayonda tasodiflar va sub’ektiv omil ayniqsa, muhim rol o‘ynaydi. Muayyan fanlardan 

farqli  o‘laroq,  falsafaning  vazifasi  tarixiy  jarayonning  umumiy  jihatlarini  o‘rganishdan  iborat. 

Falsafa, muayyan hodisalarning sabablari nimada, degan savolga javob topish vazifasini o‘z oldiga 

qo‘ymasa-da,  tarix  fanining  metodologik  asoslarini  yaratadi,  mazkur  sabablarni  aniqlashga 

nisbatan  qanday  yondashish  kerak,  degan  savolga  javob  beradi.  U  dunyoqarashga  doir  o‘z 

mo‘ljallariga tayanadi, ijtimoiy va gumanitar fanlarning kategoriyalar apparatini ishlab chiqishda 

ishtirok etadi. O‘z kategoriyalarining ijtimoiy mazmunini yoritar ekan, falsafa shunga asoslanib, 

muayyan-tarixiy jarayonlarni tahlil qilishni amalga oshiradi. Tarix falsafasining muammolaridan 

biri bu tarixiy jarayonning birligi muammosi va tarixni davriylashtirish tamoyillarini belgilashdir. 

Falsafaning vazifasi jamiyat hayotining asosiy negizlarini, uning tizim tashkil etadigan omillarini 

aniqlashdan  iborat.  Tarix  falsafasida  dunyoqarashga  doir  mo‘ljallarining  rang-barangligi  bilan 

ajralib turadigan ko‘plab oqimlar  va  yo‘nalishlar mavjud  bo‘lgan. Shu  sababli  har bir  faylasuf, 

odatda,  o‘z  mo‘ljallariga  amal  qiladi,  nafaqat  dunyoni,  balki  jamiyatni  ham  o‘ziga  xos  tarzda 

tushuntiradi.