|
O’zbekiston Xalq demokratik partiyasi (o’zXDP)–1991 yil 1 noyabrda tashkil topgan. 2009 yil 1 iyuldagi holatiga ko`ra, partiya 364,8 ming a’zoni birlashtiradi. Partiya a’zolarini bevosita birlashtiradigan 10659 ta boshlang`ich tashkilot faoliyat ko`rsatadi. Partiya a’zolari salohiyatining 200 mingga yaqin qismini 30 yosh atrofidagilar tashkil etadi. o’zXDP o’z saflarida keng elektoratni: ziyolilar, xizmatchilar, dehqonlar, tadbirkorlar, yoshlar, faxriylar, 80 ga yaqin millat va ellatlarni birlashtirgan. Shiori: “O’zbekiston kelajagi buyuk davlat!” Partiya rahbari: 1991–1994 yillarda M.Rasulov, 1994–2000 yillarda A.Jalolov, 2000–2004 yillarda Asliddin Rustamov, 2004–2009 yillarda Latif G‘ulomov ( o’z XDP MK Raisi). Hozirda Xotamjon Ketmonov yetakchilik qilmoqda.
Oliy Majlisda 1995–1999 yillarda 69 deputat (27 foiz) – birinchi o’rinda, 1999–2004 yillarda 50 deputat (2–o’rin), hozirgi vaqtda (2005–2009) parlamentda 28 nafar deputatlarning 23,3 foizini tashkil qiladi (2–o’rinda). 1991 yil 29 dekabrda mamlakat Prezidentligiga Islom Karimov nomzodini ko’rsatgan bo’lsa, 2000 yil 9 yanvarda bo’lgan saylovlarda yurt Prezidentligiga nomzod qilib A.Jalilov nomzodi ko’rsatildi va saylovda 4,17 foiz ovozga ega bo’ldi, (Islom Karimov esa 91,9 foiz). 2007 yil 23 dekabrda o’tkazilgan Prezidentlik saylovida Asliddin Rustamov bu partiyadan ishtirok etib, 468 ming 64 ovoz berishda ishtirok etgan saylovchilar umumiy sonining 3,17 foizi miqdorida ovozga ega bo’ldi.
2015 yil 29 martda bo’lib o’tgan Prezidentlik saylovida Hotamjon Abdurahmonovich Ketmonov bu partiyadan ishtirok etib, 552 ming 309 saylovchi yoki 2,92 foizi miqdorida ovozga ega bo’ldi.
XDPning oliy organi qurultoy bo’lib, u 5 yilda 1 marta chaqiriladi. Partiya shiori: 1993 yil dekabrida XDPning Milliy istiqlol mafkurasi qabul qilingan. XDPning maqsadi: ijtimoiy adolat, mamlakat taraqqiyoti va ma’naviy yangilanishini ta’minlash, yoki boshqacha aytganda, XDP ning dasturiy maqsadlari:
Milliy mustaqillikni mustahkamlash.
Tub iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy va ma’naviy islohotlarni amalga oshirish orqali ravnaq topgan qudratli, demokratik davlat, adolatli, insonparvar jamiyatni bunyod etish.
Kishilarning millati, siyosiy qarashlari, diniy e’tiqodlaridan qat’iy nazar, munosib hayot kechirish uchun teng imkoniyatlarni yaratish.
Fuqarolarning erkinlik va huqulari, tinch hayot kechirishini kafolatlash.
O`zbekiston Xalq demokratik partiyasi O`zbekiston Respublikasinining ijtimoiy qo`llab-quvvatlashga va himoyaga muhtoj fuqarolarining manfaatlarini ifodalaydi va himoya qiladi. Eng avvalo, bular iqtisodiyotda band bo`lmagan mehnatga layoqatli aholi, ijtimoiy qo`llab-quvvatlashga ehtiyoj sezadigan va ishga joylashishda qiyinchiliklarga duch kelayotgan odamlardir. Bular – pedagoglar, vrachlar, boshqa ijtimoiy sohalarning xodimlari va mutaxassislari, kam ta’minlangan va ko`p bolali oilalar, pensionerlar hamda, imkoniyatlari cheklangan kishilar. O`zbekiston XDP davlat tomonidan ushbu toifa kishilarining manfaatlarini ko`zlab izchil siyosat olib borilishiga harakat qiladi, ularni o`zining elektorati deb hisoblaydi va saylov kampaniyalarida ularning qo`llab-quvvatlashiga umid bog`laydi.
Partiya o`zining ommaviy axborot vositalariga ega. Uning markaziy nashrlari: o`zbek tilida chop etiladigan “O`zbekiston ovozi” gazetasi; rus tilida chop etiladigan “Golos Uzbekistana” haftaligi. “Xalq demokratik partiyasining saylovlar arafasida aholini kam ta’minlangan yordamga muhtoj qatlamlarini qo’llab-quvvatlash haqida dasturiy chiqishlari uning ijobiy natijalarga erishishida muhim ahamiyatga ega bo’ldi”.
2. O’zbekiston “Adolat” sotsial demokratik partiyasi — 1995 yil 18 fevralda tashkil topgan. Hozirgi vaqtda O`zbekiston “Adolat” SDP o`z safida 77 210 a’zoni birlashtirgan 2590 boshlang`ich partiya tashkilotlariga ega. Partiya elektorati keng omma tabaqasini o’zida biriktirgan bo’lib, o’rtahol va ehtiyojmand aholi tabaqalariga tayanadi. SHiori: “Elim deb, yurtim deb, yonib yashash kerak” g‘oyasini ilgari surgan. Maqsadlari: - kuchli ijtimoiy-huquqiy davlat barpo etish; - adolatli fuqarolik jamiyatini yaratish; - ijtimoiy yo`naltirilgan bozor iqtisodiyoti rivojlanishiga ta’sir qilish; - jamiyatda ijtimoiy adolat printsiplarini, inson huquq va erkinliklarini mustahkamlash. Oliy Majlis tarkibida bu partiyadan 1995-1999 yillarda 47 ta deputat, 1999-2004 yillarda 11 ta deputat, hozirgi vaqtda (2004-2009) esa 10 deputat, 2009-2014 yillarda 19 ta deputat a’zo bo’lgan.
O’zbekiston “Adolat” sotsial–demokratik partiyasi o’z oldiga qo’yidagi vazifalarni qo’ygan:
Demokratik jarayonlarni jadallashtirish.
Fuqarolar siyosiy ongi va siyosiy madaniyatning rivoji uchun kurashish.
Vatanga sadoqat bilan xizmat qiladigan kishilarni tarbiyalash.
Ijtimoiy jihatdan muhtoj aholining muhofazasini ta’minlash.
Milliy qadriyatlarni tiklash, yosh avlodni madaniy merosimizni o’rganish asosida tarbiyalash.
Millatchilik g‘oyasiga qarshi kurashish, tinchlik, barqarorlikni, milliy hamjihatlikni targ‘ib qilish.
Rivojlangan davlatlar bilan o’zaro manfaatli aloqalarni rivojlantirish, milliy manfaatlarimizga mos keladigan tashqi siyosatni qo’llab–quvvatlash.
Jahon sotsial–demokratik harakati, sofdil va ezgu niyatli boshqa ijtimoiy harakatlar, partiyalar bilan aloqa bog‘lash.
Partiyaning oliy organi Qurultoy xisoblanadi. Siyosiy Kengash Plenumlari har yilda kamida ikki marta o`tkaziladi. “Adolat” ijtimoiy-siyosiy gazetasi O`zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining rasmiy nashriy organi hisoblanadi, gazeta 1995 yil 22 fevralda tashkil etilgan.
Partiyadan Oliy Majlis Senatiga 2 ta, Qonunchilik palatasiga 10 ta deputat saylangan. D.Toshmuhamedova 2008 yil yanvaridan boshlab 2014 yilga qadar Oliy Majlis Qonunchilik palatasi spikeri.
O’zbekiston “Adolat” SDPsi 2007 yil 23 dekabrdagi Prezident sayloviga Dilorom Toshmuhammedova nomzodini tavsiya etdi. U bu saylovda 434 ming 111 ovoz – 2,94 foiz miqdorida ovozga ega bo’ldi. 2015 yil 29 martda bo’lib o’tgan Prezidentlik saylovida Narimon Madjitovich Umarov bu partiyadan ishtirok etib, 389 ming 24 saylovchi yoki 2, 05 foiz miqdorida ovozga ega bo’ldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
