Ijtimoiy-iqtisodiyot

59 

3.1 

Qishloq  xo’jaligida  investision  faoliyatini  tashkil  qilishni  yangi 

shakllarini rivojlantirish………………………………………….. 

59 

3.2 

Fermer  xo’jaliklarida  ishlab  chiqarish  xarajatlari  tarkibi  va 

elementlari………………………………………………………… 

74 

 

Xulosa……………………………………………………………… 

86 

 

Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati………………………………  89 

 

 

 

---

3 

 

Kirish 

 

Mamlakatimizda  xorijiy  davlatlar  tajribasini  chuqur  o’rgangan  holda, 

qishloq  xo’jaligini  iqtisodiy  isloh  etish  bo’yicha  o’ta  muhim  chora-tadbirlarning 

amalgam  oshirilayotgani,  qishloqda  bozor  munosabatlarini  joriy  etish  va  xususiy 

mulkchilik  shaklini  rivojlantirish,  fermerlik  harakatini  qo’llab-quvvatlash  uchun 

huquqiy,  tashkiliy  hamda  moliyaviy  shart-sharoitlarini  tug’dirib  berish  bunday 

yuksak natijalarni qo’lga kiritishda hal qiluvchi omil bo’lmoqda. 

 

 So’ngi  yillarda  qabul  qilingan  qonunlar  va  me’yoriy  hujjatlar  fermer 

xo’jaliklari  vakolatlarini  sezilarli  ravishda  kengaytirdi.  Fermerlik  harakatining 

fermer  xo’jaliklari  uyushmasi  shaklidagi  tashkiliy  tuzilmasi  qishloq  xo’jaligini 

isloh  etish  va  sohada  ishlab  chiqarish  samaradorligini  oshirish,  fermerlar  oldida 

turgan vazifalarni hal etish jarayonlariga kuchli ta’sir ko’rsata olmadi. 

 

Fermerlik  o’zining  tarixiy  ildizlariga  ega  bo’lgan  xorijiy  mamlakatlar 

tajribasini  o’rganish  asosida  Fermerlik  xo’jaliklari  uyushmasi  O’zbekiston 

Fermerlar  kengashiga,  viloyat  va  tumanlarda  esa  fermerlar  kengashlariga 

aylantirildi, eng muhimi ushbu tuzilmalarning huquq va vakolatlari jiddiy  ravishda  

kengaytirildi. 

 

Bugungi  kunda  fermer  xo’jaliklarini  tashkil  etish  va  qayta  tashkil  etish, 

ularga  yer  uchastkalarini  uzoq  muddatga  ijaraga  berish,  davlat  va  xo’jalik 

boshqaruvi  organlari  tomonidan  fermer  xo’jaliklarini  rivojlantirish  va  ularning 

faoliyat  ko’rsatishiga  doir  me’yoriy  huquqiy  hujjatlar  loyihalarini  qabul  qilish 

bilan  bog’liq  birorta  masalani  fermerlar  kengashlarining  bevosita  ishtirokisiz  hal 

etish mumkin  emas. 

 

Mazkur  kengashlarning  asosiy  vazifasi  davlat  va  xo’jalik  boshqaruvi, 

joylardagi davlat hokimiyat  organlari bilan  munosabatlar bo’ladimi,  tayyorlov va 

xizmat  ko’rsatadigan  tashkilotlar  bilan  hamkorlik  qilish  bo’ladimi,  shuningdek, 

sudlarda ishlarni ko’rib chiqish bo’ladimi – hamma yerda fermerlarning huquqi va 

qonuniy mafaatlarini himoya qilishda iboratdir. 

 

Bugun 

mamlakatimizni 

modernizatsiya 

qilish 

va 

yangilash, 

iqtisodiyotimizning  sifat  jihatdan  yangi,    zamonaviy  tarkibiy  tuzilmasini 

---

4 

 

shakillantirish,  hududlarimizni  kompleks    rivojlantirish  bo’yicha  barcha 

rejalarimizning 

muvaffaqiyatli 

amalgahirilishi 

oshirilishi 

infratuzilmasi 

tarmoqlarni yuksak sur’atlar bilan  rivojlantirishga uzviy bog’liqdir. 

 

Infratuzilmani  rivojlantirish  bo’yicha  qabul    qilingan    dasturlarda  yangi 

istiqbolda  yangi  energetika  quvvatlarini,  elektr  energiyasini  uzatish  tarmoqlarini 

barpo  etish  va  mavjudlarini  rekonstuktsiya  qilish  bo’yicha  26  tadan  ortiq 

investitsiya loyihasini amalgam oshirish ko’zda tutilgan. 

 

Yuqoridagi  barcha  chora-tadbirlarni  amalgam  oshirilishi  mamlakatimizda 

olib  borilayotgan  tub  iqtisodiy  islohotlarning  ijobiy  hal  etilishini  ta’minlash  bilan 

birga  kelgusi  qishloq  xo’jaligini  modernizatsiyalash  orqali  xizmat  ko’rsatishni 

yaxshilashda  va  mahsulot  ishlab  chiqarish  samaradorligini  oshirishda  ijobiy  ta’sir 

ko’rsatadi. 

 

Yuqoridagilar  bilan  birgalikda  agar  sektorda  O’zbekistonning  sanoat 

korxonalarida  ishlab  chiqariladigan  qishloq  xo’jalik  texnikalari,  kimyoviy 

vositalar,  yoqilg’i,  yonilg’i-moylovchi  materiallar,  ozuqa  moddalari  va  boshqa 

vositalari  foydalaniladi.  Hozirgi  davrda  aholi  iste’mol  qilayotgan  oziq-ovqat 

mahsulotlarining  asosiy  qismini  shu  tarmoqdan  olinadi.  Agar  sektor  faqatgina 

aholini oziq-ovqat  mahsulotlari  bilan  ta’minlabgina qolmasdan,  ishlab  chiqarishni 

xom-ashyo bilan ham ta’minlab turadi. 

 

Shu  sababli  agrar  sektorni  tubdan  isloh  qilish  va  jadal  rivojlantirish  

muammolari  O’zbekistonning  bozor  iqtisodiyoti  sharoitida  strategiyasida  hal 

qiluvchi  ahamiyat  kasb  etadi.  Yuqoridagi  qayd  etilganlar  bitiruv  ishi  mavzusini 

dolzarbligini  ifodalaydi  va  uni  maqsad  va  vazifalarini  to’g’ri  tanlashga  imkon 

beradi.