Ijtimoiy-iqtisodiyot

1.3-jadval 

Samarqand viloyati aholi soni va mehnat resurslar soni o’sish denamikasi. 

Ko’rsatkichlar 

2011  

yil 

2012  

yil 

2013  

yil 

2014  

yil 

2015  

yil 

2016  

yil 

2011-

2016 

y.y. 

da 

o’sishi 

(% da) 

Aholi soni 

3197,2 

3380,9 

3445,6 

3514,8 

3584.6 

3617,7 

113,2 

Mehnat 

resurslari 

1742,3 

1952,8  1 988,0 

 

2007,5 

2032.2 

2062,6 

118,4 

Ish bilan band 

bo’lganlar 

1229,9 

1314,5  1 357,3 

 

1402,5 

1443.9 

1485,1 

120,7 

Jami ish 

o’rinlariga talab 

62,5 

67,3 

69.1 

95,0 

38,5 

42,6 

68,2 

Ishsizlik 

darajasi (%da) 

6,0 

5,4 

5,3 

5,6 

5,7 

5,2 

- 

Manba: Samarqand viloyatining ijtimoiy – iqtisodiy rivojlanishi.  

 

         Tahlillar  shuni  ko’rsatadiki,  2012-2016  yillar  davomida  Samarqand 

viloyatining  aholisi  soni    107,0  %ga  ko’paygan.  Bu  davrlar  mobaynida  mehnat 

resurslari 105,6 %ga oshgan. 2012-2016 yillar mobaynida yaratilayotgan yangi va 

qo’shimcha  ish  o’rinlarining  ortib  borishi  natijasida  ish  bilan  band  bo’lganlar 

hissasining  bu  davrlarda  113,0  %ga  o’sishiga  erishilgan.  Samarqand  viloyatida 

mehnat  resurslari  soni  2062,6  ming  kishini  tashkil  etgan.  Viloyatdagi  mehnat 

yoshidagi  mehnatga  layoqatli  aholi  miqdori  2052,8  ming  kishini  tashkil  etib, 

mehnat  resurslardan  iqtisodiy  faol  aholi  1562,4  ming  kishini,  iqtisodiyotda  band 

aholi 1485,1 ming kishini tashkil etdi 

 

Korxonalardagi  personalning  strukturasi  va  soni  boshqa  shunga  teng 

sharoitlarda  ishlab  chiqish  vositalariga  mulkchilikning  shakllari  hamda 

xodimlarning xo’jalik faoliyatida qatnashish darajasiga ko’proq bog’liq. Amaliyot 

---

29 

 

ko’rsatadiki,  kooperativ,  hissadorlik  yoki  shaxsiy  mulkchilikka  o’tishi  personal 

sonini  qisqartirish  va  personal  tizimini  soddalashtirishga  olib  keladi.  Bunga 

xodimlarning  yanada  intensiv  mehnati  va  ularning  korxona  foydasidan  o’zining 

xissasini olishda manfaatdorligiga imkon beradi. 

Bozor  sharoitlarida  personalini  shakllantirishda  ikki  muhim  sifat  — 

barqarorlik  va  safarbarlikni  birgaligiga  asoslangan  yangi  yondashuvni  qo’llash 

mumkin  bo’ladi.  Masalan,  korxona  doimiy  shtatni  yetakchi  mutaxassislar  bilan 

chegaralab,  qolgan  xodimlarni  kerak  bo’lishiga  qarab  tashqi  bozordan  jalb 

qilganda  shunday  qaror  qabul  qilinishi  mumkin.  Vaqti-vaqti  bilan  davriy  holda 

personalii almashtirib turuvchi xorijiy mamlakat korxonalari tajribasi bo’lib, undan 

O’zbekistan  sharoitida  ham  foydalanish  mumkin.  Shu  bilan  prinsipial  yangi, 

egiluvchan kasblar va lavozimlarni shakllantirish tizimiga xodimlarni tanlash, joy-

joyiga qo’yish va ishlatish asosida korxonaning aniq vazifalari va undagi mavjud 

inson resursini anglagan holda o’tish uchun sharoitlar yaratiladi. 

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000