Ijtimoiy-gumanitar fanlar

 

 

1- ko`rgazma 

 

 

 

 

 

       

 

2- ko`rgazma 

 

 

 

 

 

 

 

 

   

  

 3- ko`rgazma 

 

 

 

 

 

 

 

Tayanch tushunchalar 

 

Bilish,  gnosеologiya,  bilim,  kundalik  (empirik)  bilim,  nazariy 

bilim,  bilish  ob’yеkti,  bilish  sub'yеkti,  hissiy  bilish,  mantiqiy  bilish, 

ilmiy bilish mеtodlari, nazariya, haqiqat. 

 

 

 

 

Kundalik  

(empirik) bilish 

Bilishning ikki 

shakli 

Nazariy (ilmiy) 

bilish

 

Bilishning  darajalari 

Quyi 

Yuqor

i 

Oliy 

Hissiy bilish 

Aqliy bilish 

Intuitiv  bilish, qalban  

bilish, g'oyibona  bilish 

Ilmiy bilish  metodlari 

Xususiy  ilmiy metodlar 

Umumiy ilmiy metodlar 

Eng  umumiy ilmiy metodlar 

---

 

- 37 -

 

Takrorlash uchun savollar 

1.

 

Hozirgi dunyoning mafkuraviy manzarasi dеganda nimani 

tushunasiz? 

2.

 

Gnosеologiya nimani o`rganadi? 

3.

 

Bilish nima? Hissiy va ratsional bilishning o`ziga xosligi nimada? 

4.

 

Ilmiy bilishning asosiy usul (mеtod)larini ko`rsating. 

 

OLTINCHI  BO`LIM. 

 IJTIMOIY FALSAFA. 

1-mavzu. Jamiyat va inson  falsafasi  

 

Reja: 

1.  Jamiyat  tushunchasining  mohiyati  va  mazmuni.  Jamiyat  

to`g’risidagi nazariyalar. 

2.  Taraqqiyotning  o`zbek  modeli  va  sivilizatsiyalashgan  jamiyatni 

barpo etish hamda barkamol insonni shakllantirish vazifalari. 

3.  Inson  -  falsafaning  bosh  mavzusi.  Inson,  shaxs  va  individ  

tushunchalari. 

4.  Antropologiya  -  inson  to`g’risidagi  fan.  Uning  falsafiy 

muammolari. Insonning jamiyatdagi o`rni. 

 

 

"Jamiyat"  tushunchasi,    uning    mohiyati,    mavjudligi    va 

taraqqiyoti  qonunlari.  Jamiyat  -  insoniyatning  umumiy  oilasi.  Jamiyat 

mavjudligining  moddiy  va  ma`naviy  omillari.  Jamiyat  taraqqiyotining 

turli  xil  nazariyalari.  Jamiyat  rivojida  tadrijiylik  va  vorislik.  Jamiyat 

tarixi  va  taraqqiyotiga  sinfiy  qarash  hamda  ijtimoiy  ziddiyatlarni 

mutlaqlashtirishning zarari. 

Taraqqiyotning 

o`zbek 

modeli-jamiyat 

rivojining 

tadrijiy 

rivojlanish  konsepsiyasi.  Uning  asosiy  tamoyillari,  milliy  va  planetar 

ahamiyati,  iqtisod  va  ma`naviyat.  Iqtisodiy  rivojlanishning  ma`naviy 

taraqqiyotga bog’liqligi. Zamonaviy texnologiyalarni ishlab chiqarishga 

joriy etish vazifalari. Iqtisodni boshqarish  va mafkuraviy jarayonlar. 

Jamiyat falsafasi va taraqqiyotning o`zbek modelini o`rganishning 

ahamiyati.  Yosh  avlodda  ijtimoiy-falsafiy  bilimlarni  shakllantirish  va 

taraqqiyotimizning  tamoyillari  to`g’risida  ilmiy  xulosalar  xosil  qilish 

zarurati.  

Inson  olamning  tarkibiy  qismi.  Odam,  inson,  individ  va  shaxs 

tushunchalari.  Inson  tarixning  yaratuvchisi  va  eng  ulug’  ijtimoiy 

qadriyat. Antropologiya - inson to`g’risidagi fan. Insonning jamiyatdagi 

---

 

- 38 -

 

o`rnini  zamonaviy  talqinlari.  Insonning  tabiati  va  mohiyati.  Inson 

mavjudligi:  tana  (jism)  va  ruh  (ma`naviyat  uyg’unligi).  Inson  borlig’i: 

tabiiy  jonzot,  biologik  zot,  ijtimoiy  vujud.  Insonning  ma`naviy  -  ruhiy 

olami. Shaxsning tabiiy, ijtimoiy va ma`naviy - psixologik xususiyatlari. 

Maqsad va manfaatlar inson borlig’ining tamoyillari sifatida.  

Mustaqil O`zbekistonda demokratik jamiyat qurish, inson qadri va 

erkinliklari.  Inson  manfaatlari,  uning  moddiy  va  ma`naviy  ehtiyojlari. 

Islohotlar  -  inson  manfaatlarini  ko`zlab  amalga  oshirilayotgan  jarayon. 

Bozor munosabatlariga o`tish sharoitida ijtimoiy himoya qilish tamoyili. 

Inson muammosini o`rganishning tarbiyaviy zarurati va ahamiyati. 

O`zbekistonda  ozod  Vatan  va  erkin  hayot  qurish  vazifalarining  yoshlar 

ma`naviy  kamoloti  bilan  uyg’unligini  ta`minlash  -  zamonaviy  ta`lim-

tarbiya ishining mezoni sifatida.