“Ijtimoiy fanlar”kafedrasi

xarakter aktsentuatsiyasi
ya’ni, 
me’yordan ortishi deb ataladi. Bunda shaxsda 
boshqalarga nisbatan barqarorlik bo`lgani holda bir 
xil qattiq hayajonlantiruvchi omillarga zaig`lik 
ortishi ko`zatiladi 
Xarakter aktsentuatsiyasi
turlari olimlar tomonidan turli xil ko`rinishda ajratib 
ko`rsatiladi. Ularning ayrimlari
 
haqida to`xtalib o`tamiz: 
Gipertim tip
- bu toifadagilar o`ta kirishimli, so`zamol bo`ladilar, imo-ishoralar, mimika 
va pantomimika orqali o`z his-tuyg`ularini namoyon qiladilar. Ular to`satdan suhbatning 
dastlabki mavzusidan chetga chiqadilar. Bu toifadagi odamda o`z xizmat va oilaviy 
majburiyatlariga etarli tarzda jiddiy e’tibor bermasliklari oqibatida atrofidagi odamlar bilan qisqa 
kelishmovchiliklar yo`zaga keladi. Ularning ijobiy tomonlari ishchanlik, optimistlik, 
faoliyatlilik, tashabbuskorlik kabi sifatlari orqali namoyon bo`ladi. Ularning salbiy xislatlari - 
engiltabiat, jizzaki, o`z majburiyatlariga befarq munosabatda bo`lish kabi sifatlardir. 
Distim tip
-
bu toifadagilar kamgap, tortinchoq bo`lishadi. Ularning aksariyati uyda 
o`tirishni xoxlashadi. Ular sershovqin davralarni yoqtirmaydilar va atrofdagilar bilan kamdan-
kam nizoga boradilar. Ularning ijobiy xislatlari: jiddiy, haqiqatgo`y, sofvijdonli. Salbiy 
tomonlari: sustkash, shaxsiyatparast, fikrlash doirasi tor. 
Sikloid tip
-
bu toig`adagilarning kayfiyati tez-tez davriy o`zgarishi, buning oqibatida 
ularning atrofidagi odamlar bilan bo`lgan muomalasi ham o`zgarib turishi ko`zatiladi. Ularning 

---

kayfiyati chog` bo`lganda yaxshi hamsuhbat, kayfiyati yomon bo`lganda esa tundroq bo`lib 
qoladilar. 
61-rasm 
Ta’sirchan tip -
bu toifadagilar muomalada 
tortinchoq, ko`p hollarda tund va injiq bo`lib, 
yolg`onchilikka, surbetlikka, nizoga moyildirlar. 
Shuningdek, bunday holatlarda ular doim faol 
bo`ladilar. 
Bu 
toifadagilar 
xotirjam 
bo`lganlarida sofdil, hayvonlar va kichkina 
bolalarni yaxshi ko`radilar, kayfiyatlari yomon 
bo`lganida esa injiq, jaxldor, o`zlarini idora eta 
olmaydilar.