Ijtimoiy fanlar kafedrasi

Sharqqa xos bo‘lgan demokratik jarayonlarning o‘ziga xos quyidagi hususiyatlari qayd etiladi:

inqilobiy yo‘l bilan emas, asta-sekin, uzviy rivojlana borish;

jamoat va jamoatchilik fikrining ustuvorligi;

adolat va haqiqatga asoslanish.

O‘zbekiston Respublikasida qonun chiqarish jarayoni bir necha bosqichdan iborat:

Qonun chiqarish tashabbusi sub’ektlari (eng avvalo quyi palata depututlari, partiyalar fraksiyalari) qonun loyihasini tayyorlaydilar.

Qonun loyihasi quyi palatada, odatda, uch o‘qishda ko‘rib chiqilishi va ma’qullanishi mumkin.

Ma’qullangan (ovoz berilgan) qonun yuqori palata tomonidan qabul qilinadi. YUqori palata esa qonunni rad etib, quyi palataga qaytarishi mumkin.

Qonun Prezident tomonidan imzolanadi va e’lon qilinadi.

Adolat qoidalari, asosan, quyidagilardir:

1) ijtimoiy kafolat – hammaning yashash uchun tegishli sharoitlar bilan ta’minlanganligi;

2) teng imkoniyatlar qoidasi yoki huquqiy tenglik;

3) mutanosiblik yoki ekvivalentlik qoidasi (daromad, hurmat);

4) jinoyat bilan jazo o’rtasida moslik bo’lishi;

5) kasbiy layoqatlilik, bu ayniqsa kadrlarni tanlash, joy-joyiga qo’yishda ko’rinadi;

6) ijtimoiy maqom qoidasi: ayrim mamlakatlardagi kastalik bo’linish, bizning mamlakatimizda O’zbekiston Qahramonlari va ba’zi bir toifadagi kishilarning qo’shimcha daromadlar bilan ta’minlanganligi.

Davlatlarni tashqi siyosati orqali jahon siyosati ko‘lamiga, harbiy-siyosiy ta’sir kuchiga ko‘ra benihoya ulkan va kichik davlatlarga, umuman uch turga, ya’ni “jahoniy davlat”, “mintaqaviy davlat” va “odatiy davlat”larga ajratish mumkin:

A) AQSh, Xitoy, Hindiston, YAponiya, Germaniya, Fransiya, Rossiya, Buyuk Britaniya;

B) Pokiston, Italiya, Ispaniya, Braziliya, Argentina, Meksika, Indoneziya;

V) Qolgan davlatlar;