“ijtimoiy fanlar” kafedrasi

6. Fuqarolarning turar joyi

Fuqaroning doimiy turar joyi fuqarolik huquqi uchun muayyan ahamiyatga egadir. Fuqaroning doimiy yoki asosan yashab turgan joyi uning yashash joyi hisoblanadi, deb ko`rsatiladi. O`n to`rt yoshga to`lgan voyaga yetmaganlarning (kichik yoshdagi bolalarning) yoki vasiylikda bo`lgan fuqarolarning qonuniy vakillari, ota-onalari, farzandlikka oluvchilari yoki vasiylari yashaydigan joy voyaga yetmaganlar yoki vasiylikda bo`lgan fuqarolarning yashash joyi hisoblanadi (FKning 21-moddasi).

Turar joy tanlash huquqi muomalaga layoqatli fuqaroning o`zi tomonidan belgilanadi. Turar joy tanlash huquqi faqat qonunda nazarda tutilgan hollar va tartibdagina, masalan, ozodlikdan mahrum qilinishi hollarida maxsus ijozat olish yo`li bilan joylashish mumkin hududlarda cheklanishi mumkin.

Odatda, fuqaro yashash uchun qayerda ro`yxatdan o`tgan bo`lsa, shu joy uning turar joyi hisoblanadi. Fuqaroning turar joyi qonunga muvofiq ko`p hollarda huquqiy ahamiyatga ega. Chunonchi, fuqarolik da'volari bilan, qoidaga ko`ra javobgarning turar joyi hududidagi sudga murojaat qilinadi. Ammo ba'zi da'volar, masalan, aliment undirish, zararni to`latish to`g`risidagi da'volar da'vogarning turar joyidagi sudga bildirilishi mumkin. Majburiyatlarning ko`p qismi qarzdorning turar joyida, pul majburiyatlari esa – kreditor turgan joyda ijro etiladi. Meros qoldirgan shaxsning oxirgi doimiy turar joyi bo`yicha meros ochiladi va hokazo. Turar joy bilan bog`liq huquqiy munosabatlar asosan O`zbekiston Respublikasining Uy-joy kodeksi39 orqali tartibga solinadi.