Ijtimoiiy fanlar

sh o v a r z», xizmatkorlar «k o r i k o r», mute qo’shchilar«k a d i v a r», qul va cho’rilar: er-
kaklar «b a n t a k» va ayollar «d o ya» deb yuritilgan. Aslzoda-«ozod»lar tabaqasiga podshoh, 
mahalliy  hukmdorlar  va  feodal  dehqonlar  kirgan.Bulardan  tashqari,  So’g`dda  ibodatxonalar  va 
ularning  tasarrufida  mulk  va  yerlar  bo’lgan.  Ibodatxonlar  «v  a  g`  n»,  uning  bosh  ruhoniy  mu-
lozimi, ya’ni kohini «v a n g` p a t» deb yuritilgan. Kohinlar tasarrufidagi yerlar esa “v a g` n z 
ye» deb atalgan. 
TOLERANTLIK  (lot.  Tolerantia-sabr)  boshqalarning  fikr,  e’tiqod  vaerkinliklariga 
bag`rikenglik va sabr-toqat bilan munosabatda bo’lishdir. 
Ta’kidlash  joizki,  Islom  dini  bilan  bog`liq  yangi  atamalar  ham  paydo  bo’ldi.  Avvalgi  diniy 
atamalar sekin-asta o’z ta’sirini yo’qota bordi. Iqtisodiy hayotda ham yangi soliqlar solinishi bi-
lan  yangi  atamalar  paydo  bo’ldi.  Arablar  Movarounnahrning  iqtisodiy  hayotini  o’z  qo’llarida 
jilovlab olish uchun sosoniylarning soliq tartibini joriy etdilar. Ularning nomlanishi arab tilidan 
kirib keldi. 
167 
 
63.  Zardushtiylikning paydo bo’lishi, uning O’rta Osiyo xalqlari tarixida tutgan o’rni. 
64.  Oktyabr to’ntarishi. Turkistonda mustabid sovet hukumatining o’rnatilishi, uning shovin-
istik mohiyati. 
65.  O’zbekistonda “Xotira va qardlash” haqida O’zbekiston Respublikasi Prezidentining far-
moni va uning ahamiyati. 
66.  Zardushtiylikda yakkaxudolik masalasi. Zardusht falsafasi. 
67.  Mustaqillik  uchun  kurash.  Qo’qonda  “Turkiston  muhtoriyati”ning  tuzilishi.  Qo’qon  fo-
jeasi. 
68.  Milly qadriyatlarning tiklanishi. Navro’z bayrami-xalqimizning azaliy merosi sifatida. 
69.  “Avesto” kitobi-Vatanimiz tarixini o’rganishda muhim manba. 
70.  Turkistonda istiqlolchilik harakatining boshlanishi. uning mohiyati, harakatga keltiruvchi 
kuchlar, Madaminbek, Shermuhammadbek va boshqlar. 
71.  O’zbekistonda davlat mulkini xususiylashtirish mexanizmining aratilishi. 
72.  O’zbek davlatchiligining paydo bo’lishi. Katta Xorazm va qadimgi Baqtriya podsholigi. 
73.  Xiva xonligi va Buxoro amirligining sho’rolar hukumati tomonidan tugatilishi. 
74.  Bozor iqtisodiyoti qonuniyatlari. Ko’p ukladli iqtisodni shakllantirish. 
75.  “Avesto” da ezgu o’y, ezgu so’z va ezgu amal falsafasi. 
76.  Turkistonda milliy favlat chegaralanishining o’tkazilishi (1924 yil)va mohiyati. 
77.  Miloddan avvalgi VI-IV asrlarda O’rta Osiyo xalqlarining Eron istilochilariga qarshi ku-
rashi. 
78.  Sho’ro hukumatining O’zbekistonda 20-30 yillarda yuritgan dehqon xo’jaliklarini jamoa-
lashtirish siyosati. unng asoratli oqibatlari. 
79.  Bozor iqtisodiyotiga bosqichma-bosqich o’tish shart-sharoitlari. 
80.  Markaziy Osiyo xalqlarining yunon-makedon bosqinchilariga qarshi kurashi. Spitamen. 
81.  Sho’rolar  hukmronligi  davrida  ma’muriy-buyruqbozlik  siyosatining  kuchayishi.  O’z-
bekiston ziyolilarining qatag’on qilinishi. 
82.  O’zbekiston  Respublikasida  amalgam  oshirilayotgan  kuchli  ijtimoiy  siyosatning  ahami-
yati. 
83.  To’maris-Vatanparvar siymo. 
84.  Madaniy sohada sho’ro hukumatining O’zbekistonda amalga oshirgan tadbirlari natijasida 
milliy qadryatlarning oyoqosti qilinishi. 
85.  Jamiyatni demokratlashuvida qonun ustivorligi. 
86.  Shiroq jasorati va uning xalqimiz tarixidagi orni. 
87.  O’zbek xalqining fashizm ustidan qozonilgan g’alabaga qo’shgan hissasi. 
88.  Mustaqillik yillarida iqtisodiy va ijtimoiy barqrorlikka erishish tadbirlari. 
89.  Qadimgi Xorazm, Baqtriya va Murg`ob vohasi zardushtiylik dinining vatani ekanligi. 
90.  O’zbekistonda 40-yillar oxiri va 50-yillar boshlarida ijtimoiy. siyosiy va madaniy soha-
dagi o’zgarishlar.  
91.  Xorazmshohlar davlatining qulash sabablari.  
92.  “Temur tuzuklari” va uning ahamiyati. 
93.   “Talim to’g’risida”gi Qonun va Kadrlar tayyorlashning milliy dasturining qabul qilinishi 
va ta’limni isloh qilish yo’li. 
94.   Mustaqillik yillarida ma’naviy merosning tiklanishi va uning ahamiyati. 
95.  Xorazm “Ma’mun” akademiyasi yirik ilmiy markaz. 

---

168 
 
96.  XIV asrda Movarounnahr aholisining etnik tarkibi. O’zbek etnonimining kelib chiqishi. 
97.  O’zbekiston va AQSHning o’zaro hamkorligi. 
98.  Xalqaro vaziyatda qanday o’zgarishlar sodir bo’ldi? 
99.  Xavfsizlikka qanday omillar tahdid solmoqda? 
100.  O’zbekistonning geosiyosiy jihatdan qulay imkoniyatlari nimalardan iborat? 
101.  Qanday geosiyosiy jihatlar O’zbekistonga qiyinchiliklar tug`dirmoqda? 
102.  Mustaqil tashqi siyosat yuritish borasida qanday huquqiy zaminlaryaratildi? 
103.  O’zbekistonning tashqi siyosati qanday tamoyillarga tayanadi? 
104.  O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 17-moddasini daftaringizgayozib oling. 
105.  Dunyodagi qaysi davlatlar Toshkentda o’z elchixonalarini ochgan? 
106.  Qaysi mamlakatlarda O’zbekistonning elchixonalari faoliyat ko’rsatmoqda? 
107.  O’zbekiston nima uchun jahon hamjamiyatiga qo’shilish yo’lidan bormoqda? 
108.  O’zbekistonning BMT bilan aloqalari haqida so’zlab bering. 
109.  O’zbekistonning YeXHT bilan hamkorligi haqida nimalarni bilasiz? 
110.  O’zbekistonning YuNESKO bilan hamkorligi haqida so’zlab bering. 
111.  Shanxay hamkorlik tashkilotining tuzilishi va faoliyati haqida nimalarni bilasiz? 
112.  GUUAM tashkiloti to’g`risida nimalarni bilasiz? 
113.  MDH qachon tashkil topdi, unga qaysi respublikalar a’zo bo’lib kirdi? 
114.  MDH  muassislari  tomonidan  qabul  qilingan  Almati  Deklaratsiyasidanimalar  haqida 
bayonot berildi? 
115.  MDH faoliyati haqida nimalarni bilasiz? 
116.  MDH faoliyatidagi salbiy va ijobiy tomonlar nimalarda o’z ifodasinitopdi? 
117.  O’zbekiston  va  Rossiya  o’rtasida  davlatlararo  munosabatlarning  o’rnatilishi  haqida 
so’zlab bering. 
118.  O’zbekiston bilan Ukraina o’rtasidagi o’zaro manfaatli aloqalar haqidaso’zlab bering. 
119.  Markaziy  Osiyo  respublikalari  o’rtasida  aloqalarning  yo’lga  qo’yilishihaqida  nimalarni 
bilasiz? 
120.  Orol muammosini hal qilish yo’lida qanday tadbirlar amalgam oshirilmoqda? 
121.  O’zbekistonning  Qozog`iston,  Qirg`iziston  va  Tojikiston  bilan  tuzilganabadiy  do’stlik 
to’g`risidagi shartnomalarning mohiyati nima? 
122.  Nima sababdan MOIH Markaziy Osiyo Hamkorlik Tashkiloti etib qaytatuzildi? 
123.  O’zbekistonning Qozig`iston bilan hamkorligi haqida so’zlab bering. 
124.  O’zbekiston va Turkiya aloqalari haqida so’zlab bering. 
125.  O’zbekistonda Pokiston sarmoyadorlari bilan qanday qo’shma korxonalarbarpo etilgan? 
126.  O’zbekiston va Hindiston o’rtasidagi hamkorlik aloqalari haqida referatyozing. 
127.  O’zbekiston va Xitoy o’rtasidagi aloqalar haqida nimalarni bilasiz? 
128.  O’zbekiston bilan Koreya Respublikasi o’rtasida qanday sohalarda 
129.  hamkorlik qilinmoqda? 
130.  O’zbekiston va Yaponiya o’rtasida o’zaro manfaatli aloqalar nimalarda o’zifodasini top-
moqda? 
171 
 
«Avesto»  jamiyatining  asosini  katta  patriarxal  oila  tashkil  etgan.  U  «n  m  a  n  a»  deb  atalgan. 
Shunday bir necha urug` jamoasi «v i s» deb atalgan. «V a r z a n a» deb esa hududiy qo’shni-
chilik jamoasining, qabilalar jamoasi esa-“z a n t u»ni tashkil qilgan. 
Yuqoridagi qabilalarning barchasi e t n i k j a m o an i-tili, urf-odati, diniy e’tiqodi jihatdan 
uyushgan kishilar guruhini tashkil etgan. Etnos-yunon tilida «xalq» degan ma’noni anglatadi. 
Miloddan avvalgi I ming yillikning birinchi yarmida O’rta Osiyoda Zardo’shtiylik dini keng 
tarqaldi.  Zardo’shtiylik  diniga  ko’ra  olov  (quyosh),  yer,  suv,  havo  muqaddas  sanalgan.  Zar-
do’shtiylik dinini aoschisi Zardo’sht (turli tillarda Zaratushtra, Zorast, Zardusht) ismidan olingan. 
Uning tug`ilgan yili noma’lum. Miloddan avvalgi I ming yillikning birinchi choragida yashagan. 
U biz o’z ta’limotini Xorazm yoki Baqtriyada targ`ib qilgan. U 77 yoshida dushmanlari qo’lida 
halok bo’lgan. Keyinroq Yevropada bu din targ`ibotchisini Zaroastr (yunoncha «astron»-yulduz) 
deb  atay  boshlaganlar,  chunki  Yunonistonda  uni  alloma-munajjim  tarzida  ardoqlaganlar.  Shu 
nomdan kelib chiqib, uning ta’limotini zaroastrizm deb yuritganlar.