Ijtimoii pedagogika

Reabilitatsiya qilish tamoyillari:

hududdagi iqgisodiy, ijtimoiy, hududiy o‘ziga xosliklarni inobatga olish;

reabilitatsion tadbirlarning xilma-xilligi;

pedagogik, ijtimoiy psixologik va biologik metodlarning birligi;

bosqichlilik;

individuallik, gumanistik yondoshish. Reabilitatsion xizmat ko‘rsatishning ahamiyati:

bolaning sog‘ligini, qiziqishi va huquk^arini himoyalash;

deviatsiya holatidagi rivojlanishni oldindan profilaktika qilish;

pedagogik jarayonni insonparvarlashtirishni tashkil etigssan iboratdir.

Reabilitatsiya qi.shsh ob’ektlari va sub’ektlari:

Ijtimoiy — pedagogik jihatdan qarovsiz qolgan bolalar;

Voyaga yetmagan huquqbuzarlar, deviant, dezadaptatsiyalangan bolalar va yetimlar;

Psixosomatik va asabiy, ruhiy kasallangan bolalar.

Reabilitatsion xizmatni boshqarish modeli va uni amalga

oshirish mexanizmi.

Hududdagi ijtimoiy-madaniy vaziyatlarning o‘ziga xosligi reabilitatsion xizmatning ma’lum modelini yaratish imkonini beradi. Bu model bola va o‘smirlarning.

Umumorganizmini reabilitatsiya qilish (tibbiy);

Shaxssifatida reabilitatsiya qilittg (psixologik);

Ijtimoiy suGgekt sifatida (ijtimoiy);

Faoliyat sub’ekti darajasiga ko‘tarishga qaratilgan reabilitatsion xizmati bo‘lishi kerak. Bu quyidagi ko‘rinishga ega bo‘ladi:

Hududiy reabilitatsion xizmati xodimlarining faoliyati samarali kechadi, agarda ular quyidagi mexanizm asosida faoliyat yuritsalar:

reabilitatsion xizmat ko‘rsatishda muassasalararo umumhamkorlik;

reabilitatsion xizmat ko‘rsatishni ilmiy metodik ta’minlash;

reabilitatsiya xizmatida kadrlar masalasi;

reabilitatsiya qilish ob’ektlarini tanlash va diagnostika qilish;

reabilitatsiya sub’ektlarining kelishuvi asosida faoliyat yuritish;

Mehribonlik uylari va maktab-internatlarda olib boriladigan ijtimoiy-pedagogik faoliyat

Ijtimoiy hayotda ob’ektiv sabablarta kura nogo‘liq oilalar mavjud. Ota-onalarning ajralishi, nikohsiz farzand ko‘rish, o‘rta yoshdagi insonlar orasida o‘limning ko‘payishi, bolasidan voz kechish bush a asos yaratmokda. So‘nggi yillarda kvi [lab oilalar moddiy yetishmovchilik holatiga duch kelmoqdalar. Bu holat, albatta, bolaning ruhiy olamiga o‘z ta’sirini o‘tkazadi. Qarovsiz bolalar — oilalarning buzilishi natijasidir. Mehribonlik uylari va maktab internatlarida tarbiyalanuvchi bola psixologik, hissiy deprivatsiyaga uchraydi, ya’ni qiynaladi, sensorli ochlikni boshidap o‘gkazadi, real xeyotdan uzoqgshshadi, ijtimoiy izolyatsiyada bo‘ladi.

«Ta’limto‘grisida»gi Qopuppshp 20-moddasida «Etim bolalar va ota-onalarning yoki boshqa qonuniy vakillari qarovisiz qolgan bolalarning ta’limi va ta’minoti to‘laligicha davlat hisobidan amalga oshirilishi ta’kidlangan. Yetim bolalar qonun bilan belgilangan tartibda davlat tomonidan qo‘llab-quv- vatlanadi. Mustaqillik yillarida mehribonlik uylari fao­liyatini yaxshilashga doyr O‘zbekiston Respublikasi Prezi- dentining Farmonlari va farmoyishlari O‘zbekiston Respub­likasi Oliy Majlisi va Vazirlar Mahkamasining qarori, normativ hujjatlari e’lon qilindi. Shu hujjatlar asosida «Mehribonlik uyi to‘grisida Nizom» qabul qilingan. Nizomning 1- qism, 3-moddasida shunday deyilgan: «Mehribonlik uyining asosiy vazifasi oilaviy muhitdan mahrum bo‘lgan o‘smirlarni to‘liq ruhiy soglomlashtirishga, ijtimoiy mehnat moslashuviga va ijtimoiy-huquqiy himoya qilishga ko‘maklashuvchi uy sha- roitiga eng ko‘p darajada yaqinlashtirshggan muhitni yaratigssir». Bu vazifani amalga oshirishda ijtimoiy pedagoglarning roli salmokdidir.

Mexribonlik uylari va makgab internatlarda olib boriladigan ijtimoiy pedagogik faoliyat quyidagi talablar asosida amalga oshirilsa:

ijtimoiy pedagogik faoliyat jarayonida milliy istiqtol goyasi, milliy anana, qadriyatlar asosida tashkil etilsa;

ijtimoiylashuv jarayoni uchup zarur bo‘lgan pedagogik omillardan unumli foydalanilsa;

ijtimoiy pedagog mehribonlik uyi tarbiyalanuvchilarga tarbiyaviy ta’sir etish mahoratiga ega bo‘lsa;