Ijodkor o‘qituvchi jurnali

IJODKOR O‘QITUVCHI JURNALI
 
5 YANVAR / 2022 YIL / 14 – SON 
88 
contribution of FDI to economic growth in the short term, achievements maximum level in 
the medium term and decrease in the long term to a constant level in contrast to the 
contribution of the PVI, which is monotonically increasing. 
BIBLIOGRAPHY: 
1. Aghion P., Howitt P., Endogenous Growth Theory II The MIT press: Cambridge 
\MA, 2001. 
2. Aliber R., A Theory of Direct Foreign Investment II The International Corporation, 
Cambridge, 1970-pp. 14-34. 
3. Balasubramanyam V., Salisu M., Sapsford D., Foreign Direct Investment and Growth 
in EP and ISCountries II The Economic Journal, November 1996, vol.106, no.434 - pp.92-
105. 
4. Balasubramanyam V., Salisu M., Sapsford D., Foreign Direct Investment and 
Growth: New Hypotheses and Evidence, II Discussion Paper EC7/96, Department of 
Economics, Lancaster University, 1996.
5. Barrel R., Pain N., Foreign Direct Investment, Technological Change, and Economic 
Growth within Europe II The Economic Journal, November 1997, vol. 107, no.445 - pp. 
1770-1786.
6. Barro R., Sala-i-Martin X., Economic Growth II The MTT press: Cambridge, Barry 
F., Bradley J., FDI and Trade: the Irish Host-Country Experience II The Economic Journal, 
Oxford 
November 
1997, 
vol.107, 
no.445 
- 
pp.1798-1811. 
7. Bertschek I. Product and process Innovation as a Response to Increasing Imports and 
Foreign Direct Investments II Journal of Industrial Economics, Oxford 1995, vol.43, no.4 — 
pp.341-57.
8. Borensztein E., de Gregorio J., Lee J., How Does Foreign Direct Investment Affect 
Growth? IINBER Working Paper no. 5057, 1995.

---

IJODKOR O‘QITUVCHI JURNALI
 
5 YANVAR / 2022 YIL / 14 – SON 
89 
O`ZBEK TILI O`TIMSIZ FE`LLARINING XUSUSIYATLARI 
Saidova Zarina Saidovna 
BuxDU magistranti 
Annotatsiya: 
Ushbu maqolada o`zbek tilida o`timsiz fe`llar, ularning o`timli
fe`llardan farqi va ba`zi o`timsiz fe`llarning o`timli fe`l bo`lib kelishi mumkinligi 
haqida fikr yuritilgan. 
Kalit so`zlar:
o`timsiz fe`l, o`timli fe`l, morfologiya, vositali va vositasiz
to`ldiruvchi, fe`l kategoriyalari , leksik usul, semantik usul. 
Hozirgi kunda yurtimizda tilga bo`lgan e`tibor yildan - yilaga ortib bormoqda.
Xususan, davlat tilining nufuzi va obro‗sini ko‗tarish, ona tilimizni asrab-avaylash
borasidagi sa
ʼ
y-harakatlar tahsinga sazovor albatta.
Bunung natijasi o`laroq yozilgan darsliklar, o`quv qo`llanmalar, ilmiy
tadqiqotlar, izlanishlar mana shu sa`y-harakatlar mahsuli sifatida e`tirof etishimiz
joiz deb o`ylaymiz. 
Ayniqsa fe`l so`z turkumi haqida juda ko`p ilmiy ishlar, maqolalar
yozilgan. Biz ham bugungi maqolamizni aynan mana shu so`z turkumiga
bag`ishlamoqchimiz. 
Fe`llar harakat ma`nosini bildiruvchi so`zlardir. Grammatikada harakat so`zi
juda keng bo`lib u uxlamoq , yotmoq , turmoq kabi fe`llar ifodalaydigan
holatlarni, ko`rmoq, cho`chimoq, zavqlanmoq, qahrlanmoq kabi fe`llar bildiradigan
psixik o`zgarishlarni, gullamoq, o`smoq kabi fe`llar bildiradigan biologik
prosseslarni va shu kabi hodisalarni o`z ichiga oladi. Bulardan har birining
o`ziga xos xususiy tomonlari bo`lishi bilan birga, ularning hammasi uchun
umumiy bo`lgan tomoni ham bor, ya`ni bularning hammasi zamon bilan
bog`liq holda yuz beruvchi hodisa hisoblanadi. Shunig uchun bu harakat
hodisalarni bildiruvchi so`zlarning hammasi ―nima qilmoq ‖ so`rog`iga javob
bo`ladi. Ularni bir gruppaga kiritish va ―fe`l‖ deb atashda ham xuddi ana
shu umumiy xususiyati asosga olinadi.
1
Predmetning ish-harakatini ifodalaydigan mustaqil so'zlar fe'l so'z turkumi
deyiladi. Masalan: 
uyga vazifa bajarildi, dars boshlandi.
Fe'l holat, belgining yuzaga 
kelishi, o'zgarishi kabi jarayonlarni ham harakat sifatida ifodalaydi.
Masalan: Bolalar
dam olmoqda
.
Lolalar qizardi.
Vatanimni
sevaman. 
O`zbek tilida fe`llar xususiyatiga ko`ra quyidagi kategoriyalarga bo`linadi:
O`timli va o`timsizlik kategoriyasi, bo`lishli va bo`lishsizlik kategoriyasi, zamon
kategoriyasi, mayl kategoriyasi. 
Ish – harakatning predmetga (to`ldiruvchiga) munosabati fe`ldagi o`timli va
o`timsizlik ma`nosini hosil qiladi:
Ol, o'qi, saqla
kabilar o'timli fe'llardir.
Bor,
1
Hojiyev A. Fe`l. Toshkent: “Fan” nashriyoti, 1973 y-4 b.

---