Ijdiie volume: 02 Issue: 02

 

INTRODUCTION 

 

Fotoelement (foto…  va  element)  —  oʻziga  tushayotgan  yorugʻlikni  yutib,  elektr  toki(fototok)  yoki 

foto  elektr  yurituvchi  kuch  hosil  qiluvchi  elektr  asbob  .  Ishi  fotoelektron  emissiya  yoki  ichki  fotoeffekt 

odisasiga  asoslangan.  Fotoelektron  emissiya  asosida  ishlaydigan  Fotoelement  vaakum  hosil  qilingan  yoki 

gaz  toʻldirilgan shisha, yoxud kvars kolba ichiga joylangan 2 elektrod  — fotokatod va anodli elektrovakuum 

asbobdan iborat. Fotokatodga tushadigan yorug’lik oqimi uning sirtida fotoelektron emissiya hosil qiladi; F. 

zanjiri  tutashtirilganda  unda  yorugʻlik  oqimiga  monand  fototok  oqimi  vujudga  keladi.  Gaz  toʻldirilgan 

Fotoelementda gazning ionlanishi va nomustaqil kuchli razryad hosil boʻlishi natijasida fototok kuchayadi. 

Ichki  fotoeffekt  asosida  ishlaydigan  Fotoelement  gomogen  elektronkovak  oʻtishli  (r—  poʻtishli), 

yarimoʻtkazgich,  geterooʻtishli  yoki  metallyarimoʻtkazgich  kontaktli  yarimoʻtkazgich  asbobdan  iborat. 

Bunday  Fotoelementda  optik  nurlar  yutilib,  zaryad tashuvchilar  konsentratsiyasi  zoʻrayadi  va  elektr 

yurituvchi kuch hosil boʻladi. 

Fotoelementlar, odatda, nurlanish yoki yorugʻlik qabul qilgichlari vazifasini oʻtaydi. Yarimoʻtkazgichli 

Fotoelement  lardan  quyosh batareyalari,  fotoelektr  generatorlarida  quyosh  energiyasini  toʻgʻridantoʻgʻri 

elektr energiyasiga aylantirishda foydalaniladi. Fotoelement avtomatika, telemexanika, fotometriya, oʻlchash 

texnikasi, metrologiya, kosmonavtika, fototexnika, kinotexnika va b. sohalarda qoʻllanadi. 

Yarim o‘tkazgichlar va dielektriklar fizikasi hozirgi zamon fizikasining eng asosiy qismi bo‘lib, uning 

yutuqlari  asosida  asbobsozlik,  radiotexnika  va  mikroelektronika  sohalari  rivojlanadi.  Yarim  o‘tkazgichlar 

elektr o‘tkazuvchanligi bo‘yicha metallar bilan dielektriklar oralig‘idagi moddalar guruhiga kiradi va T=0 da 

ularning  valent  zonasi  elektronlar  bilan  band  bo‘lib  taqiqlangan  zonasining  kengligi  katta  emas  (1eV). 

Atom elektron buluti bilan o‘ralgan yadrodan tashkil topgan.