Iii. Xulosa IV. Foydalanilgan adabiyotlar

Iqtisodiy tasnifi. Qizilqum yoki Buxoro-Navoiy iqtisodiy rayoni. Samarqand qashqadaryo bilan birgalikda Samarqand-Qarshi rayoni deb ham yuritilgan. Hozirda VIII sinf darsligida (J. Musayev va T. Musayev) Samarqand viloyati alohida iqtisoiy rayon sifatida ko’rsatilgan. Ta’kidlash lozimki, biz ajratgan tartibda ya’ni 3 ta ma’muriy-iqtisodiy rayonlarni birlashtiruvchi asosiy rayon maqomida. Ammo, u geografik joylashgan o’rniga qarab “Markaziy rayon” deb yuritiladi. Fikrimizcha, “Markaz” tushunchasi iqtisodiy rayonlashtirishda odatda geodrafik o’rniga qarab emas, balki siyosiy funksiyasiga ko’ra poytaxt shahar mavjud bo’lgan hududga nisbatan qo’llaniladi (masalan, Rossiya Federatsiyasida Markaziy-iqtisodiy rayoni shu mamlakatning o’rtasida joylashmagan).
Respublikamizning hududiy mehnat taqsimotiga Zarafshon iqtisodiy rayoni rangli metallurgiya, mashinasozlik, kimyo va neft kimyosi, yengil va oziq-ovqat sanoatiga paxta, jun, qorako’l terisi yetishtirishga ixtisoslashgan. Shuningdek, uni xalqaro ahamiyatga ega bo’lgan turistik ob’yekt sifatida ham ko’rish mumkin. 2013-yil yakunlariga ko’ra, rayon ulushiga respublikada yaratilgan yalpi ichki mahsulotning-17,1, sanoat ishlab chiqarishning-19,9, qishloq xo’jaligi 20,1, investetsiya hajmining 30,7 % ga to’g’ri keladi. Biroq, uning eksport-import faoliyati uncha katta emas: 5,9 va 14,5 %.
Rayonning kuchli tomonlari uning foydali qazilmalari va mehnat resusrlari, nisbatan qulay, transporti, geografik o’rni, zaif tomonlari esa suv zaxiralarining yetishmasligi “cho’llik” hususiyatidir. Xo’jaligi ham mukammal hududiy ishlab chiqarish majmuasi ko’rinishida shakllanmagan.
Zarafshon iqtisodiy rayoni transchegaraviy xususiyatga ega bo’lgan Zarafshon daryosining o’rta va quyi qismini o’z ichiga oladi. Tabiiy va geografik jihatdanuning aksariyati qismi Qizilqum cho’llaridan iborat. Tog’li hududlari qisman Samarqand viloyati ajralib turadi. Buxoro viloyati bu borada o’rtacha mavqega ega.


2.2. O‘rta Zarafshon tabiiy geografik okrugi