Iii ma’ruza. Quduq konstruksiyasi va uning elementlari

Ochiq quduq tubi konstruksiyasi (3.1-rasm, b, d, e). Qatlam kollektorlik xossalarining yomonlashuvi sababli, tamponaj materiallarini qo‘llanilishiga yo‘ l qo‘yib bo‘lmaganligi uchun quduq tubi ochiq holda qoldiriladi yoki sementlanmagan filtr bilan bekitiladi.

• Ochiq quduq tubi konstruksiyasi (3.1-rasm, b, d, e). Qatlam kollektorlik xossalarining yomonlashuvi sababli, tamponaj materiallarini qo‘llanilishiga yo‘ l qo‘yib bo‘lmaganligi uchun quduq tubi ochiq holda qoldiriladi yoki sementlanmagan filtr bilan bekitiladi.

Aralash turdagi quduq tubi konstruksiyasi (3.1-rasm, f, g) ochiq va yopiq turda qo‘llanilishi mumkin. Bunday konstruksiyada ustki qismidan yaqin joylashgan naporli gorizont uyumlarini bekitishni qo‘llash tejamkor hisoblanadi. Shu maqsadda mahsuldor obyektni yuqori qismigacha quvur tushiriladi va ishlatish tizmasi sementlanadi. Pastki qismi ochiq qoldiriladi yoki sementlanmagan filtr yordamida bekitiladi.
Quduq tubi zonasida qumlarning chiqib kelishiga qarshi oldindan quduq tubi zonasida sun’iy to‘siq barpo etiladi. Bunda mexanik filtrlardan (3.1-rasm, h) foydalaniladi yoki o‘tkazuvchan materiallardan filtr tayyorlanadi (3.1-rasm, i).

1)	К > 1 mkm2;	2) К = 0,5÷1 mkm 2;	3) К = 0,1–0,5 mkm 2;
4)	К = 0,05–0,1 mkm 2; 5) К = 0,01÷0,05 mkm 2; 6) К=0,001÷0,01mkm2.

Qalinligi bo‘yicha hamma litologik tuzilishi bir xil turdagi, filtrlanish xossalari va qatlamlardagi qatlam bosimi bir-biriga yaqin bo‘lgan, faqat neft, gaz yoki suv bilan to‘yingan – qatlamlar yaxlit kollektor deb hisoblanadi. Qatlamlararo o‘tkazuvchanlikni o‘zgarish chegarasi oltita sinflar chegarasidan chetga chiqmasligi kerak:
Agarda qatlam bir turdagi o‘tkazuvchanlikli tog‘ jinslariga bo‘lingan bo‘lib, o‘tkazuvchanlik qiymatlari yuqorida ko‘rsatilgan chegaradan tashqariga chiqsa, tub suvlariga, gaz do‘ppisiga yoki neftgazga to‘yingan qatlamlarning navbatma – navbat takrorlanishi hamda har xil qatlam bosimiga ega bo‘lsa – bunda qatlam noyaxlit (har xil jinsli) hisoblanadi.