Iii-kurs V- semestr

Onalikda hamshiralik parvarishida bioetik qarorlar modeli.

Bunda Tompsonning bioetik qaror qabul qilish modelini ko’rib chiqish kerak. Bu model bo’yicha, har bir shaxsning qaror qabul qilishi, uning kasbiy qarashlari va qadriyatlarini xisobga olgan holda ko’rib chiqiladi. Bu model bir butun jarayon bo’lib, qiyin vaziyatlarda, to’g’ri qaror qabul qilish uchun katta yordam beradi.
1-bosqich: qaror qabul qilish uchun kerak bo’ladigan muammoni ko’rib chiqish (insonning asosiy huquqlarining xurmat qilgan tarzda)
2-bosqich: qo’shimcha ma'lumotlarni yig’ish (etikani qonunlar bilan bog’liqligi)
3-bosqich: etik muammolarni muvofiqlashtirish va xavotirlanish
4-bosqich: alohida inson va mutaxassis sifatida aniq ahloqiy vaziyatni belgilash (qadriyatlar to’plami: farzandlar, kattalar, mutaxassislar)
5-bosqich: muhim ahamiyatga ega - insonlarning ahloqiy vaziyatini aniqlash (tafovut va tushunmovchiliklarni aniqlash)
6-bosqich: qadriyatlarga qarashlarning qarama qarshiliklarini aniqlash
7-bosqich: qaror qabul qiluvchi shaxsni aniqlash.
8-bosqich: harakat sohasi va natijani aniqlash.
9-bosqich: harakat yo’nalishini aniqlash va ularni amalga oshirish
10-bosqich: qabul qilingan qaror natijalarini baholash va muhokama qilish qaror qabul qilish jarayoni yuqoridagi bosqichlardan iborat.
Ammo etik masalalarni hal etishda absalyut to’g’ri qaror qabul qilish mumkin emas. Shuning uchun aniq bir muammoning qarorini qabul qilish uchun ko’p xildagi to’g’ri javoblardan tashkil topishi lozim.
3. Onalikda hamshiralik parvarishida qo’llaniladigan nazariyalar.
1. Hamshiralik parvarishi nazariyasining zarurligi har bir sohada, mutahassisni tarbiyalash uchun mahsus bilim va ko’nikmalar kerak, hamshiralik ishi kasbi mutahassisini tarbiyalash ham bundan mustasno emas. Hamshiralik ishi nazariyasida ikkita nuqtai nazar mavjud .
Birinchi nuqtai nazarda"hamshiralik ishi nima?" nazariyasi ko’rib chiqiladi, unda hamshiralikning jamiyatdagi o’rni, hamshiraning vazifalari tahlil qilinib, hamshira faoliyatining yo’nalishi tahlil qilinadi. Ikkinchi nuqtai nazarda amaliyotda hamshiralik parvarishi ko’rib chiqiladi,bunda hamshiralir ish joyidagi asosiy talablar,hamshiralik tekshiruvlari,hamshiralik kasbiga yuqori qarashlar bilan birga o’z bilim darajasini va ish sifatini oshirishi tahlil qilinadi.
2.Onalikda hamshiralik parvarishida qo’llaniladigan nazariyalar. Onalikda hamshiralik parvarishi, hamshiralik parvarishining bir yo’nalishi bo’lib, uning parvarish nazariyasi katta ahamiyatga ega. Bu nazariyalarni qo’llaganda onalikda hamshiralik parvarishining o’ziga hos hususiyatlarini e'tiborga olish lozim.

• 
  Inson uchun har tomonlama tushunarli va sodda bo’lgan hamshiralik parvarishi nazariyasidan foydalanish maqsadga muvofiqdir.
  
• 
  Hamshiralik ishi mafkurasida insonga nisbatan eng yaqin bo’lgan nazariyalar qo’llaniladi. Masalan:
  

- Xenderson nazariyasini (Extiyojlar nazariyasi) jins va reproduksiya tushunchalarini qo’shgan holda qo’llash mumkin.
-Onalikda hamshiralik parvarishida Wellness(sog’liq) bo’yicha hamshiralik tashhisini, sog’liqni yaxshilash uchun qo’llash mumkin.

• 
  Onalikda hamshiralik parvarishi jins va reproduksiya kabi, fiziologik holatlarni o’z ichiga olganligi sababli, hamshiralik tashhisini qo’yishda ikki tomonlama tashhis aniqlanadi: muammolarni aniqlash (kasallik holatiga ko’ra) va Wellness hamshiralik tashhisi (sog’liq holatini yaxshilash) bo’yicha.