Iii bob. Lazer nurining xossalari

ν
0 
ν
2 
ν
1 
I(ν) 
3.2 - расм 

---

- elektromagnit to‘lqinning kuchayishi aktiv muhitning spektral xususiyatlari 
bilan belgilanadi; 
- lazer nurlanishi chastotasining aniq qiymati rezonatorning geometrik va 
spektral parametrlari bilan aniqlanuvchi rezonans chastotalari bilan belgilanadi. 
3.3 – rasmda markazi 
0

va 
nurlanish chizig‘i kengligi 
0


bo‘lgan lazer o‘tishining rezonans 
chizig‘i hamda lazer rezonatorining 
markazi 
ген

va nurlanish chizig‘i 
kengligi 
ген


bo‘lgan rezonans 
chastotasi keltirilgan. Nurlanish 
.
о р

- optik rezonator modasi 
chastotasida ruy bersin. Bu holda 
lazer nurlanishi chastotasi 
ген

yarimklassik nazariya bo‘yicha aniqlanadi va 
0

hamda 
.
о р

chastotalar oralig‘ida qiymatga teng deb qaraladi: 
.
0
0
.
0
.
1
1
о р
о р
ген
о р














(3.8) 
Spektrning ko‘zga ko‘rinadigan sohasi uchun dopler kengayishli o‘tishlar 
uchun 
0
1

 
GGs qiymatni qabul qilsa, uzunligi 
1
L

m bo‘lgan optik rezonator 
uchun 
.
.
1
1
2
о р
о р





MGs tartibida bo‘ladi va generatsiya chastotasini 
aniqlashda 
0
1


ga nisbatan 
.
1
о р


ning ta’siri uch darajagacha katta bo‘ladi. 
Nazariy jihatdan spektral chiziq kengligi issiqlik va spontan o‘tish shovqinlari 
bilan chegaralanadi. Spektral chiziqning real kengligi aktiv muhit energetik 
holatlarining kengligiga, rezonator xossalariga va impulsning davomiyligiga 
bog‘liq. Rezonator modasining spektral kengligi uning aslligi 
Q
orqali aniqlanadi: 
0
rez
Q




(3.9) 
Spontan o‘tishdagi shovqinlarni e’tiborga olgan holda chiqish nurlanishi 
spektri (3.3 – rasm) lorens konturi shakliga ega bo‘lib, ichki yo‘qotishlarni hisobga 
olmaganda uning kengligi (maksimal qiymatining yarim balandligida) quyidagiga 
teng: 
2
2
(
)
gen
rez
ген
h
P
 





(3.10) 
bunda 
P
- chiqish quvvati.
Δν
0