Ii-qism: elektromagnetizmdan laboratoriya ishlari to’plami

Nazariy qism
Elektrolizda tok oqimi kimyoviy ajralish bilan birgalikda keladi. Ajralgan modda miqdori elektrolit orqali o'tgan zaryad miqdoriga _{ } proporsional bo'ladi. Tashilgan zaryad Faradey doimiysi _{ } yordamida hisoblanishi mumkin. Bu doimiylik,elementar zaryad _{ } va Avogadro soni _{ } orasida quyidagi bog'liqlik bor:

Bu esa Faradey doimiysi _{ } 1 mol elektronlarning zaryad miqdori ekanligi anglatadi.

Ajralgan modda miqdori _{ }va ajralgan ionlarning valentligi z ni kiritib, tashilgan zaryad uchun quyidagi bog'liqlikni hosil qilamiz:

Bu tajribada Faradey doimiysi elektroliz yordamida aniq miqdordagi vodorodni hosil qilish orqali aniqlanadi. Elektrolizda ajralgan vodorod gazi tashqi bosim _{ } va xona temperaturasi _{ } da yig'iladi. So'ngra uning hajmi _{ } o'lchanadi. Hosil bo'lgan vodorod molekulalari miqdori _{ } ideal gaz holat tenglamasi yordamida hisoblanadi:

bu yerda _{ } (universal gaz doimiysi)
Har bir H⁺ ioni elektrolit tokidagi elektron bilan neytrallanadi,bunda vodorod ionlarining valentligi _{ } ionlarini neytrallash 1 mol elektronlarni talab qiladi va _{ } elektron kerak. Olingan vodorod atomlarining modda miqdori _{ } talab etilgan elektronlarning mol miqdoriga to'g'ri keladi:

Shu paytda doimiy kuchlanish _{ } da bajarilgan ish _{ } ham o'lchanadi. Unda zaryad miqdori quyidagicha aniqlanadi:

Faradey doimiysi esa (2), (4) va (5) tenglamalarga ko'ra quyidagicha aniqlanadi:

Xavfsizlik choralari.
Distillanga suvning elektr o'tkazuvchanligi pastligidan suvning elektrolizida _{ } konsentratsiyali suyultirilgan sulfat kislota qo'llaniladi. Suyultirilgan sulfat kislota ko'z va teriga tushsa yallig'laydi.
Ko'zga sulfat kislota tekkanda yaxshilab oqar suvda yuving va shifokorga murojaat qiling.
Tajriba qurilmasi 1 rasmda ko'rsatilgan.