Ii-qism: elektromagnetizmdan laboratoriya ishlari to’plami

Sinov savollari
1. Transformatorning tuzilishini aytib bering.
2. Transformator qanday maqsadlarda ishlatiladi?
3. Transformatorlarning qanday turlarini bilasiz?
4. Transformatsiya koeffitsienti nima va formulasini yozing.
5. Ishni bajarish tartibini tushuntirib, ishga xulosa qiling.


2.19. KONDENSATORNING ELEKTR SIG’IMINI ANIQLASH


Ishning maqsadi: Kondensatorning elektr sig’imini aniqlashni va kondensatorlarni turlicha ulash usullarini o’rganish.
Kerakli asbob va qurilmalar: 2 dona kondensator, milliampermetr, o’zgarmas tok manbai, ulash simlari, uzgich.
Nazariy qism
Agar o’zgarmas sig’imli kondensatorni manbaga ulab zaryadlab, so’ngra milliampermetr orqali razryadlasak milliampermetr shkalasi har safar bir xil bo’limga chetlanadi.
Agar boshqa sig’imli kondensator ulansa milliampermetr strelkasi ko’rsatishi o’zgaradi. Tajribalarda strelka “n” kondensator sig’imiga to’g’ri proporsional ekanligini ko’rish mumkin:
C=k·n
bu yerda C kondensator sig’imi, n strelka ko’rsatishi, k proporsionallik koeffitsiyenti.
Ishning bajarilishi
1. Topshiriq. Proporsionallik koeffitsiyentini aniqlash.
Elektr zanjiriga sig’imi ma’lum bo’lgan kondensator ulanadi va milliampermetr strelkasi chetlanishi “n” aniqlanadi. Proporsionallik koeffitsiyenti k quyidagi ifodadan aniqlanadi:

2. 
   Topshiriq. Noma’lum kondensator elektr sig’imini aniqlash.
   

T/r	N1 (bo’l)	Cx=k·n (mKF)

3. Topshiriq. Kondensatorlarni parallel ulash.

T/r	N1 (bo’l)	Cx=k·n (mKF)

4. Topshiriq. Kondensatorlarni ketma-ket ulash.

T/r	N1 (bo’l)	Cx=k·n (mKF)

Sinov savollari

1. 
   Elektr sig’im ta’rifini ayting va formulasini yozing.
   
2. 
   Sig’imning asosiy va hosilaviy birliklari haqida ma’lumot bering, ular orasidagi munosabat qanday?
   
3. 
   Kondensator deb nimaga aytiladi?
   
4. 
   Kondensatorning qanday turlarini bilasiz va ularning sig’imini topish formulalarini yozing.
   
5. 
   Shar 1F sig’imga ega bo’lishi uchun uning radiusi qancha bo’lishi kerak?
   
6. 
   Kondensator energiyasi uchun formulalarni yozing.
   
7. 
   Kondensatorlarni parallel va ketma-ket ulaganda umumiy sig’im qanday bo’ladi?
   
8. 
   O’zgaruvchan sig’imli kondensator va unung ishlatilishi haqida gapirib bering.
   
9. 
   Ishni bajarish tartibini tushuntirib bering.
   
10. 
    Ishga xulosa qiling.