Ii-боб. ЎЗбекистон фонд бозорида опционларни ривожлантиришда дунёнинг етакчи фонд биржалари тажрибасини қЎллаш истиқболлари

Дастлабки маълумотлар бир хил: энди улуш 5000 Р га тенг. Вариантни сотиб олувчи сотувчига: "Менга ҳозир 1000 Р тўлайлик , лекин бир йилдан кейин, агар хоҳласам, бу улушни мендан 5000 Р га сотиб оласиз", - дейди. Сотувчи рози бўлиб, 1000 Р олади ва бир йил ичида улуш нархи тушмайди, балки нархнинг ошишига умид қилади.
Р дан камроқ қийматга эга - масалан , 3000 Р. Бундай ҳолда, оптсионнинг харидори қора рангда: у бир йил олдин 1000 Р тўлаган ва энди у аслида 3000 Р турадиган активни олдиндан келишилган 5000 Р га сотади. Вариант сотувчиси бундай битимни рад эта олмайди: у ҳуқуқ эмас, балки мажбуриятга эга. Натижада, оптсион харидори улар учун 4000 Р тўлаган ҳолда 5000 Р олади . Харидорнинг фойдаси - 1000 Р. Сотувчининг зарари 1000 Р : у бир йил олдин 1000 Р олган ва энди у 5000 Р га 3000 Р лик активни сотиб олишга мажбур.
Бир йил ўтгач, улуш 5000 Р дан ошади - масалан , 6000 Р. Бундай ҳолда, оптсион харидор қизил рангда: у бир йил олдин 1000 Р тўлаган ва энди у активни 5000 Р га сотиши мумкин , бу аслида 6000 Р ни ташкил қилади. Бу унинг учун фойдасиз - у шартномани бажармайди. Харидорнинг зарари 1000 Р , у бир йил олдин тўлаган. Вариант сотувчисининг фойдаси 1000 Р , у бир йил олдин олган.
Бир йил ўтгач, улуш 4000-5000 Р ни ташкил қилади - масалан, 4500 Р. Бундай ҳолда, вариантнинг харидори қизил рангда, аммо нуанслар мавжуд. Бир йил олдин у 1000 Р тўлаган , уни қайтариб бўлмайди ва энди у 4500 Р қийматидаги активни 5000 Р га сотиши мумкин. Агар у активни сотиш ҳуқуқидан фойдаланмаса, у бир йил олдин тўланган 1000 Р ни ёъқотади.
агар у ундан фойдаланса, у ҳолда ҳеч бўлмаганда 500 Р ни қоплайди : у активни 5000 Р га сотади , бу аслида 4500 Р. Вариант сотувчиси томонидан вазият қуйидагича: бир йил олдин у 1000 Р олган ва энди у 5000 Р га 4500 Р қийматидаги активни сотиб олишга мажбур. Жами 500 рубл фойда.
Келинг, ҳақиқий мисолга ўтамиз.
Айтайлик, Сбербанк актсиялари энди 222 Р дона. Инвесторнинг фикрича, уч ой ичида улар 300 Р га тушади . Аммо агар у оддийгина актсияларни сотиб олса, унинг потентсиал ёъқотиши чексиздир: агар уч ой ичида актсиялар 10 рублга тенг бўлса, у жуда кўп пул ёъқотади. Оптсионлар айнан мана шу: сиз ўз таваккалчилигингизни актсияни тўғридан-тўғри эмас, балки оптсион сотиб олиш орқали чеклашингиз мумкин. Сотувчига маълум бир мукофот тўланг ва ҳар қандай ҳолатда сиз ушбу мукофотдан кўпроқ нарсани ёъқотмайсиз.Ва энди Сбербанк актсияларининг оптсион кенгашини кўриб чиқиш вақти келди:

Бу Сбербанк учун амал қилиш муддати, яъни 20.11.2019 тугалланган вариантлар рўйхати. Дарҳол соддалаштирамиз: жадвал Стрике ва ИВ устунларига нисбатан акс эттирилган. Юқоридаги столнинг чап томонида биз постсcриптни кўрамиз Қўнғироқ , ва ўнгда - Қўйинг .

Шундай қилиб, биз аллақачон столнинг ярмини кесиб ташладик: бир қисмини кўриб чиққач, иккинчисини дарҳол тушунамиз.
"Стрике" марказий устуни асосий ҳисобланади. Иш ташлаш - бу асосий актив бўйича битим охир-оқибат амалга ошириладиган нарх, яъни сиз ҳозир тузатадиган ва кейинроқ битим тузасиз.
Эҳтимол, ҳозир ҳеч нарса аниқ эмас, лекин бу эрда мисоллар бор, шундан кейин ҳамма нарса жойига тушиши керак.
Бизда: Вася Сбербанкда қўнғироқ оптсионини 2019 йил 20-11-сонли амал қилиш муддати билан
24 000 Р иш ташлаш нархида сотиб олди. Биз тушунамиз: Вася Сбербанкни 20.11.2019 йилда 24 000 Р.га сотиб олиш ҳуқуқини сотиб олди.
Бизда: Петя Сбербанк-да 2019 йил 20-11- сонли амал қилиш муддати билан 23
500 Р га сотиш оптсионини сотиб олди. Биз тушунамиз: Петя Сбербанкни 20.11.2019 йилда 23 500 Р.га сотиш ҳуқуқини сотиб олди .
Энди биз баъзи хулосалар чиқаришимиз мумкин.
Алишер Сбербанк нархи осмонга учиб, 2019 йил 20-ноябрда иложи борича юқори бўлишини хоҳлайди: кейин у ўз ҳуқуқидан фойдаланади ва актсияларни ҳозирги осмон нархида эмас, балки ўз оптсиясининг иш ташлаш нархида сотиб олади - 24 000 Р. .
Петя Сбербанк 2019 йил 20-ноябргача деярли нолга тушиб кетишини ва атиги тийинларга тушишини орзу қилади: кейин у ўз ҳуқуқидан фойдаланади ва актсияларни бир тийинга эмас, балки ўз оптсиясининг иш ташлаш нархида сотади - 23 500 Р.
"Стрике" устунидаги нархлар қаердан келганини тушунтириб бераман, чунки улар Сбербанк актсияларининг нархидан бутунлай фарқ қилади. Гап шундаки, оптсионлар учун асосий актив Сбербанк актсиялари эмас, балки ушбу актсиялар учун фючерс шартномасидир. Битта Сбербанк фючерс шартномаси Сбербанкнинг 100 та актсияларига тенг. Шу билан бирга, фючерс нархи аксия нархидан бироз юқорироқ. Нима учун бу содир бўлади, мен фючерс ҳақидаги мақолада ёзганман.
Бу оптсионлар механикасига умуман таъсир қилмайди, бу бироз мураккаброқ ва чалкаш кўринади: Сбербанк актсиялари бўйича фючерс бўйича оптсион.

Бизнинг асосий активимиз СБЕР ва СБЕРП бўлган Сбербанк актсиялари эмас, балки Сбербанк актсиялари учун фючерс шартномасидир.
Биз кичик бир чекиниш қилдик, энди сиз асл мисолга қайтишингиз ва уни бироз кўпроқ тўлдиришингиз мумкин. Сизга бир нарсани эслатиб ўтаман.
Бизда: Вася Сбербанк фючерслари бўйича қўнғироқ оптсионини 2019 йил 20-11-сонли амал қилиш муддати билан
2 4 000 Р га сотиб олди. Биз тушунамиз: Вася 2019 йил 20-ноябрда Сбербанк актсиялари бўйича фючерс шартномасини 24 000 рублга сотиб олиш ҳуқуқини сотиб олди.
Бизда: Петя Сбербанк фючерслари бўйича сотиш оптсионини 23 500 Р га, яроқлилик муддати 20.11.2019 га сотиб олди.
Биз тушунамиз: Петя 2019 йил 20-ноябрда Сбербанк актсиялари бўйича фючерс шартномасини 23 500 Р.га сотиш ҳуқуқини сотиб олди .
Ушбу мисолларнинг барчасида биз "Алишер сотиб олди", "Вали сотиб олди" деймиз - ва сиз уни қандай нархда сотиб олдингиз? Иш ташлаш нархи оптсион ва унда содир бўладиган савдога эмас, балки фақат асосий активга ва, эҳтимол, келажакдаги савдога тааллуқлидир
Вариантнинг нархи, у ёки бу тарзда, бизнинг оптсион панелимизнинг қолган тўртта устунидир.
Назарий нарх , айтиш мумкинки, бозор мақсад қилиши керак бўлган маълум бир вариантнинг адолатли идеал нархидир. Бу нарх оптсионнинг амал қилиш муддати тугагунига қадар қанча кунлар сонига, рисксиз курсга ва ҳоказоларга асосланган мураккаб формуладан фойдаланган ҳолда ҳисоблаб чиқилади . Энди унга кирмайлик, бу муҳим эмас. Биз, оддий одамлар, бу нарх кўрсатма эканлигини тушунишимиз керак.
иПҳоне учун Савеловский бозорига боришдан олдин сиз Яндех бозорига бориб , ушбу иПҳоне нинг ўртача нархини кўриб чиқдингиз . Сиз бу нархни ёдлаб олдингиз - энди сиз уни Савеловский бозорида ўзига хос кўрсатма сифатида ишлатасиз, шунинг учун сиз бирон бир нарсани ўта юқори нархда сота олмайсиз. Вариантнинг назарий нархи ҳам худди шундай ишлайди.
Ҳисоб-китоб нархи, умумий маънода, асосий активнинг берилган ўзгарувчанлиги учун тузатилган назарий нархдир. Ўзгарувчанлик нархдаги тарқалиш миқдорини белгилайди. Спред қанчалик юқори бўлса, ўзгарувчанлик шунчалик юқори бўлади. Ростини айтсам, мен Москва биржаси веб-сайтида оптсионнинг ҳисоб-китоб нархини ҳисоблаш методологияси ҳақида бирон бир эслатма тополмадим. Лекин ҳар қандай ҳолатда, бу устунни эътиборсиз қолдириш мумкин
Сотиб олиш ва сотиш аллақачон одатий савдо ойнасидан олинган маълумотлардир. Сиз оптсионнинг назарий нархини кўриб чиқдингиз, кейин буюртмалар китобини очдингиз ва у эрда ҳақиқий сотиб олиш ва сотиш нархларини кўрдингиз. Айнан шу нарх бўлиб, сиз стакандаги оптсионни сотиб оласиз ёки сотасиз, бу вариантнинг ўзи ёки унинг мукофоти бўлади.