Ii-bob. O’zgarmas tok tortuv motorlarining tok qabul qilish хususiyatlari

II-Bob. O’zgarmas tok tortuv motorlarining tok qabul qilish хususiyatlari.
2.1.Tok qabul qilishga qo’yiladigan talablar.
Kollektorli TEMlarida tok qabul qilish deb, mashinaning qo’zg’almas elektr zanjirida va yakorning aylanuvchi chulg’amida tokning o’tishi bilan bog’liq kompleks jarayonlarga aytiladi. Bu elektromexanik jarayonlar shetka-kollektor kontaktida, tokning kommutatsiya jarayonida, reaktiv EYUK kompensatsiyasida, kollektorda yoy hosil bo’lishida va kuchlanishning uning aylana bo’ylab tarqalishida, kompensatsion chulg’am yordamida yakor reaktsiyasi ta’sirini chegaralash va boshqa usullar bilan amalga oshadi.

Umum qo’llaniladigan elektr mashinalarni ko’rsatilgan tortuv elektr motori bilan taqqoslashda uning chegaraviy bajarilishlari va uning ekspluatatsiya qilish xususiyatlari ko’riladi. Tortuv elektr motorlarda jarayonning ko’p qismi determenizatsiyalanmagan deb qarash, behosdan yuzaga keladigan ehtimollik jarayoni, ta’sir qiluvchi faktorlar va xarakterlar bilan aniqlanadi. Tok qabul qilish jarayonining eng ko’p mexanik ta’sirlari qarshilik ko’rsatadi. Bu tok qabul qilishda mashinalar yaratish va ekspluatatsiya qilishda muhim e’tiborni qaratish lozimligini anglatadi.

Tortuv motorlarning shetkasi tagidagi uchqun chiqishiga yuqori talab qo’yadi. ГОСТ 2582 -81 ga asosan uchqun chiqishi barcha ish rejimi diapozoniga 1, 1 , 1 darajalarga mos bo’lishi va qisqa muddatli o’ta yuklanishlarda 2 darajagacha ruhsat etiladi. Biroq bu talablarning bajarilishi xam real ekspluatatsiya sharoitida xam intensiv ravishda uchqun chiqish davom etadi. Shuning uchun tortuv elektr motorlarini sinashda kollektorda yoy xosil bo’lmasligi va bunday uchqunlar izi bo’lmasligi talabi qo’yiladi, unda mashina ishlashida shetkada ishqalanish bo’lmasligi lozim. Tortuv motorlari uchun birinchi va muxim talab barcha jarayonlar va normal ishlash rejimlarida talab etiladi. ГОСТ: 582-81 ga mos holda tortuv motorlar tok qabul qilish quyidagi rejimlarda sinashda chidashi lozim. –Ikkilangan soatli tokda 2I_n va nominal qo’zg’atish darajasida - nominal kuchlanish ga bo’lishi:

- eng ko’p aylanish tezligida va eng kam qo’zg’atish darajasida eng ko’p kuchlanish ga ega bo’lishi;

- eng ko’p ishga tushirish toki va eng kam qo’zg’atish darajasida eng ko’p kuchlanish ga ega bo’lishi talab etiladi.

- uchqun chiqish darajasi 1 dan katta bo’lmasligi va oralig’idagi ishchi toklar uchun tezlik harakteristikalari ko’rsatiladi. qiymatda esa, bu ma’lumotlar kuchlanishning U_k =1,5U_nom. qiymatida keltiriladi.