Ii – bob. Samarqand viloyatida ishlab chiqarish korxonalarini modernizatsiyalashtirish va qayta rekonstruktsiyalashtirishni moliyalashtirish holatini tahlili

1.2.1 – Jadval.

Samarqand viloyati bo’yicha 2009 – 2011 yillarda faoliyat ko’rsatayotgan korxonalar soni dinamikasi ( fermer xo’jaliklarsiz)

Shahar va tumanlar	2009	2010	2011 yil 9 oylik
Samarqand shahar	4348	3553	3859
Kattaqo’rg’on shahar	366	411	435
Oqdaryo tumani	280	317	368
Bulung’ur tumani	321	369	409
Jomboy tumani	435	470	497
Ishtixon tumani	516	511	609
Kattaqo’rg’on tumani	429	543	555
Qo’shrabot tumani	261	277	308
Narpay tumani	353	404	449
Payariq tumani	574	650	594
Pastdarg’om tumani	758	906	1109
Paxtachi tumani	293	255	294
Samarqand tumani	749	789	915
Nurobod tumani	362	346	349
Urgut tumani	689	907	1020
Tayloq tumani	483	588	594

Manba: Samarqand viloyatining 2011-yil yanvar-dekabr oylaridagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishi

Tahlilllar shuni ko’rsatadiki, Samarqand shahrida 2009-yilda 4348 tani tashkil etgan bo’lsa, 2011-yilga kelib, 3859 tani tashkil etdi. Kattaqo’rg’on shahri, Oqdaryo tumani, Jomboy tumanlari o’sish darajasiga egadir. Nurota, Paxtachi tumanlari o’zgarishsiz qolgandir.

Korxonalar faoliyatini tartibga soluvchi qonun hujjatlarida ikki xil ta’sis hujjatlari belgilab berilgan, ya’ni korxona nizomni va tasis shartnomasi muhim ahamiyatga egadir.

Amaliyotda korxona faqat Nizom yoki faqat ta’sis shartnomasi asosida, shuningdek, bir vaqtning o’zida Nizom va ta’sis shartnomasiga asosan faoliayt yuritish hollari mavjud.

Shuni qayd qilib o’tish kerakki, korxonaning ( huquqiy shaxsning ) ta’sis shartnomasi kelishuv asosida tuziladi, Nizom esa muassis ( mussislar) tomonidan tasdiqlanadi. Bitta t’asischi tomonidan tuzilgan huquqiy shaxs shu ta’sischi tomonidan tasdiqlangan Nizom asosida faoliyat yuritadi.

Korxona Nizomi asosiy ta’sis hujjati bo’lib, unda korxonaning tashkiliy – huquqiy shakli, nomi va manzilgohi, Nizom jamg’armasining miqdori,daromadlarining tarkibi va taqsimlanish tartibi hamda korxona fondlarini tashkil qilish tartibi, korxonani tugatish va qyta tashkil qilish tartibi ko’rsatilishi shart. Boshqacha qilib aytganda, korxona Nizomi uning huquqiy maqomini, huquq va majburiytlarini belgilab beradi.

Nizomda shuningdek, faoliyat ko’rsatuvchi soha va tarmoq, atrof – muhit va odamlar sog’lig’ini muhofaza qilish kafolati, boshqaruv shakli, hisobga olish va hisobot tizimi ham aks ettirilishi lozim.

Korxona to’g’ri va to’liq tayyorlangan Nizom asosida mahalliy hokimiyat organlarida ro’yxatga olinadi, keyin esa o’z muhriga ega bo’lish va bankda hisob raqami ochish huquqini qo’lga kiritadi. O’z muhri va husob raqamiga ega bo’lmagan korxona, huquqiy shaxs hisoblanmaydi va mustaqil korxonalar qatoriga kiritilmaydi.