If. •f с ж ж Салимов КимёВий технодогиянинг асосий караёнАари Во урилмоАпри I зл' Пз

биринчи критик тезлик
деб 
юритилади.
Агар газнииг тезлигиии о ши р ав ерс ак, тезлик ма ъл ум кийматг а 
ет га нд а г идродинамик босим ку ч л ари м а те р иа л ни нг огирлик 
к у ч ла р ид а н ортиб кетади, н а т и ж а д а к а т т и к ма те ри а л д о н а ч а л а р и
газ окими б илан бирга чикиб кетади (4.21- раем,
г).
К,аттик 
м а т е р и ал до н а ч а л а р и н и нг газ окими билан чикиб кетиш холатиг а 
тугри к е ла ди г ан тезлик чикиб кетиш тезлиги ёки 
иккинчи критик
т е з л ик деб ат ал ад и. Шу нд ай килиб, 
м а в х у м к,айнаш х,олати
биринчи в а иккинчи критик тезлик уртасида
(м>Кр 
1
~ ^ к р г )
ю з бе-
ради.
М а в х ум к а й н а ш икки хил (бир жинсли ва т урли жинсли) 
к ур ин иш д а юз беради. Би р жи н с л и мавхум к а й н а ш д а биринчи ва 
иккинчи критик тезлик у рт а с ид а к а т т и к м а т ер иа л з а р р а ч а л а р и
бутун к а т л а м б а ла нд л иг и буйича бир хил т а р к а л г а н булади. 
А м а ли й ж и х а т д а н бундай ма вхум к а й н аш ж а р а ё н и томчили 
с уюк ли к ( м а с а л а н , сув) ё р д а м и д а а м а л г а оширилиши мумкин. 
Турли жин сл и мавхум к а й н а ш асосан к а т т и к модда з а р р а ч а л а р и
юза окими ё р д а м и д а ма вхум к а й н а ш холатиг а к е лт и р и л г ан д а юз 
беради. Бунда биринчи ва иккинчи критик т е з л и кл а р о р а л и г ид а
к а т т и к модда з а р р а ч а л а р и к а т л а м б уйл аб х а р хил т а р к а л г а н
булади.
Турли жинсли к а т л а м н и н г хосил булиш д а р а ж а с и з а р р а ч а -
л а р н и н г юзаси ва ш а к л иг а , к а т т и к м а те р и ал з а р р а ч а л а р и ва 
х а р а к а т д а г и оким з и ч л ик ла ри ни н г ниебатига, з а р р а ч а л а р н и н г
д иа м е т р и г а , окимнинг тезл иг ига , газ т а р к а т у в ч и турнинг хилига 
боглик.
С а н о ат д а кугшнча к а т т и к модда — газ с и сте мас ид аг и мавхум 
к а й н а ш к а т л а м и ж а р а ё н л а р и
купрок и шл ат ил ад и. Бунда й 
с и с т е м а л а р купинча турли жин сл и булади.
Агар ка тт и к з а р р а ч а л а р ни н г улчами ка т т а л аши б, кур ил манинг 
д иа м е т р и к и чи к ла ше а ва газнинг тезлиги к у п ай са поршенли 
к а т л а м пайдо булади (4.22- раем,
а).
Поршенли к а т л а м д а каттик, 
фаз а н ин г вертикал йуналишидаги а р а ла шти ри ли ши кийинлашади.
На м к а т т и к м а т е р и а л л а р ёки ж у д а кичик ул ча мл и ( м а с а л а н ,
улчами микрон а т р о фи д а ) м а т е р и а л л а р мавхум к а й н а ш холатига 
к е лт и р и л г ан д а ка на л хосил килувчи к а т л а м пайдо булади 
(4.22- раем, б). Бунда газ к а н а л л а р о рк а ли утиб кетади, к а т т и к
м а т е р и а л л а р н и н г асосий ма сса си у зг ар м ай кол а в ер а ди . Конусси- 
мон ва конусцилиндрсимон к у р и л м а л а р д а ка на л хосил килувчи 
к а т л а м ф а в во ра л и к а т л а м г а а й л а н а д и (4.22- раем, 
в, г).
Бундай 
ша ро ит д а газ ёки суюк лик окими асосан к у ри лма н ин г уки б уйлаб 
к а т т и к з а р р а ч а л а р б илан б ирг а х а р а к а т к и л ад и ва фа в в о р а каби 
ул ар ни юкорига отади. Сунг ра к а т т ик з а р р а ч а л а р к у р и лм а девори 
ёнидан пастга к а р а б х а р а к а т ка мая ди.
Хозирги в ак т га келиб му та ха с с ие ла р томонидан мавхум 
ка йн ашни н г куйидаги янги усуллари т ак ли ф килинмокда: