(0,01 мПа г ач а) вентил я то рла р ; 2) урта босимли (0,01 дан 0,3 мПА
гач а) — г а з о д у в к а л а р 3) юкори босимли (0,3 мПА ва ундан
к а т т а ) — компрессорлар;
4)
в а к у у м- н ас о сл а р
( с ий ра к ла ни ш
0,05 мПА). Газодув ка, вентилятор ва вакуум-насоснинг к о м пр е с
сор билан ухшашлиги — умумий ишлаш принципига эга булишли-
гидир, б ирок у л а р н ин г т уз ил ишид а анча ф а р к бор.
М а р к а з д а н кочма принципда и ш л а й ди г ан компрессор ва
газодувка
т ур б о к о м п р ессо р
ва
т у р б о г а з о д у в к а
деб а т а л ад и.
Турбокомпрессорнинг тузилиши турб ин ан и нг т уз ил ишиг а ух-
шаш. Газни сикиш ж а р а ё н и компрессор ги лд ир ак л ар ин ин г
п а р р а к л а р а р о к а н а л л а р и д а ва
сунгра, к у з г а л м а с к а н а л л а р и д а
( д иф ф у з о р л а р д а ) содир булади. Иш г и лд и р аг и ни н г п а р р а к л а р и д а
газнинг олган кинетик энергияси к у з г а л м а с к а н а л л а р д а тормозла-
ниши н а т и ж а с и д а сикилг ан г аз н и нг потенциал э нергиясига
айланади.
Укли т у рб и н а д а г и каби укли турб око мпрес со рд а хам газнинг
х а р а к а т йуналиши укнииг а йл ан и ши билан мос тушади. М а р к а з
дан кочма компрессорда газ иш г и лд ир аг и д а машина укига
перпендикуляр рав ишд а ма рк а з д ан четга к а р а б х а р а к а т л а н а д и ва
бу ерда м а р к а з д а н кочма куч т а ъ с и р и г а учрайди. Н а т и ж а д а
м а р к а з д ан к,очма компрессор хосил кил г ан
босимнинг ку та рил и ш
д а р а ж а с и укли компрессордаг иг а К а р аг ан д а юкори булади.
Турбокомпрессор гилдираги а й л а н и ш л а р тезлигининг ортиши
билан унинг сикиш д а р а ж а с и хам ортади. Лекин иш г илдираги
а й л а н и шл а р тезлигининг микдори г илд и ра к материалининг муста-
Хкамлиги т у фа й л и чекланг ан булади ва шунга мувофик р а в ишд а
бир боскичда сикиш босимининг ку та рил иши хам чекланган. Шу
са ба бл и г азнинг юкори босимини хосил килиш учун а й л а н и ш л а р
частотаси йул куйилган кийматидан ортмайди,
бунда куп боскичли
сикиш усулидан фо й д а ла н ил ад и .
Кун боскичли компр ес с о р ла р д а бо с к и ч л а р сони ва шунга
мувофик р ав ишд а иш ги л д ир а к л ар и сони газнинг берилган босими
билан б ел гил а на ди . Сик ил г ан г азнинг босими к а н ч а л и к юкори
булса, б оски ч ла р сони ва компре ссорл ар в ал иг а тугри к е ла ди г ан
иш г и л д и р а к л а р и сони хам тегишлича булади. Турбокомпрессор-
л а р д а г а з л а р юкори босимгача с и ки лг а н да унинг т ем пе рату рас и
кутарилиб, куп м и к д о рд а иссиклик а ж р а л и б чикади. Ис сиклик-
нинг йуколиши ва т а ш к и мухит билан иссикликнинг а л ма ш и н и ши
юз бермаса, бундай шароитда компрессор к а н а л л а р и д а а ди аб ат и к
ж а р а ё н давом этади. Газнинг х ам да турбокомпрессор кобиги ва
иш г ил д и р а к л а р и н ин г ута кизиб
кетишининГ олдини олиш
м а к с а д и д а коб ик д ев о р л ар и сув б илан совитилади ва боскичла р
орасига совиткичлар у рн ат и л ад и (5.21- раем). О р а л и к совиткич-
л а р д а сикилган газ т урбокомпрес сорнинг боскичидан иккинчи
боскичига утишида кушимча совийди. Куп боскичли нас о сл а рда
г илдиракл а р нинг ка тталиги бир хил булса, т урб окомпрес сорларда
сикилган газ босимининг кута рилиши б ил ан г и лд ир а к л ар н и нг
/ — к о б и к ;
2, 3, 4, 5
— т у р т и н ч и д а н т о б и р и н ч и и о г о н а г а ч а б у л г а н иш г и л д и р а к л а р и г у р у \ и ;
6
— к у з г а л м а с й у н а л т и р у в ч и м о с л а м а л а р ;
7
— х . а р а к а т ч а н й у и а л т и р у в ч и м о с л а м а л а р ;
8
—
пор шен ь;
9, 10
— у з а т и ш ва с у р и ш п а т р у б к а л а р и ;
I I
— кVII п о г о н а л и с о в и т к и ч л а р .
5.21- раем.
Куп боскичли турбокомпрессор:
ка ттал и ги кичиклашиб боради. Куп боск,ичли турбокомпрессорлар
ё р д а м ид а 1, 54-1,6 м П а гача босим х,осил килинади.
Охирги боскичнинг йуналтирувчи мос ла ма с ид а н чик,аётган
газнинг тезлиги купинча 50 м / с гача етади. З а мо на ви й турбомаши-
н а л ар иш гнлдираги к. ирраларидаги газнинг тезлиги 400 м / с дан
ортади.
Эйлернинг асосий те н гл ама си т у рб о комп рес со рл ар учуи \ а м
т а а л л у к л и д и р , аммо про пор циона л лик конунини б у л а р учун
к у л л а б
булмайди, чунки газ сикилиши н а т и ж а с ид а унинг босими
ва зичлиги узгаради.
Т урб окомп ре с сорл а рд а г а з л а р бир ме ъёрда уз а т и л ад и , аммо
фойда ли иш коэффициента поршенли компре ссо рл арг а нисбатан
камрок,. Босими камрок, булг ан куп микдордаги мойли, ёг
а р а л а ш г а н газл арн и узатиш учун т урбог аз о д у в к а л а р ишл атил а-
ди. В а л д а г и иш г и лд и р ак л ар ин ин г сонига к а р а б т урбогазодувка
бир ва куп боскичли булади (5.22- раем,
Do'stlaringiz bilan baham: