Ideal gazlar Mendeleyev Klapeyron holat tenglamasiga bo'ysunadi

5.222. 6,6 g vodorod o’z hajmi ikki baravar ortguncha izobarik kengayadi. Bunday kengayishda entropiyaning o’zgarishi topilsin.
5.223. 8 g geliyning V₁=10 l hajmda V₂₌20 l hajmgacha izobarik kengayishida entropiyaning o’zgarishi topilsin.
5.224. 6 g vodorodning 10⁵ N/m² bosimdan 0,5·10⁵ N/m² bosimgacha izotermik kengayishida entropiya o’zgarishi topilsin.
5.225. 10,5 g azot V₁=2 l hajmdan V₂=5 l hajmgacha izotermik kengaygan. Bu jarayonda entropiyaning o’zgarishi topilsin.
5.226. 10 g kislorod t₁= 50^oC dan t₂=150^oC gacha isitilgan. Agar isitish 1) izoxorik va 2) izobarik bo’lsa, entropiyaning o’zgarishi topilsin.
5.227. 1 kmol 2 atomli gaz isitilganda uning absolyut harorati 1,5 marta oshgan. Agar gaz 1) izoxorik va 2) izobarik isitilsa, entropiyaning o’zgarishi topilsin.
5.228. 22 g azot isitilish natijasida uning absolyut harorati 1,2 marta ortgan, entropiyasi esa 4,19 J/grad ga ortgan bo’lsa, u qanday sharoitda isitilgan (o’zgarmas hajmdami yoki o’zgarmas bosimdami)?
5.229. Agar 5.194- masala shartidagi gaz A holatdan B holatga: 1) ACB yo’l bilan va 2) ADB yo’l bilan o’tganda entropiyaning o’zgarishi topilsin (8-rasmga qaralsin).
5.230. 0^oC harorat va 2 kG/sm² bosimda 1 kub metr havo V₁ hajmdan V₂=2V₁ hajmgacha izotermik kengayadi. Bu jarayonda entropiyaning o’zgarishi topilsin.
5.231. Karno siklidagi ikkita adiabatalarning orasidagi qismda entropiyaning o’zgarishi 1 kkal/grad ga teng. Ikkita izotermalarning orasidagi haroratlarning farqi 100^oC ga teng. Bu siklda qancha miqdor issiqlik ishga aylanadi?


6-§. Real gazlar

Real gazlar holat tenglamasi (Van-der-Vaals tenglamasi) bir kilomol uchun quyidagi ko’rinishda bo’ladi:

bunda V₀ – bir kilomol gazning hajmi, a va b - har xil gazlar uchun turlicha bo’lgan o’zgarmas kattaliklar, p – bosim, T – absolyut harorat va R – gaz doimiysi.
Gazning ixtiyoriy M massasi uchun Van-der-Vaals tenglamasi quyidagi ko’rinishda bo’ladi:

bunda V – gazning umumiy hajmi, μ – bir kilomol gazning massasi.
Bu tenglamadagi - bosim, molekulalarning o’zaro ta’sir kuchiga bog’liqdir va - hajm esa molekulalarning xususiy hajmiga bog’liqdir.
Berilgan gazga tegishli a ba b doimiylar shu gazning T_k – kritik harorati, p_k – kritik bosimi va V_ok – kritik hajmi bilan quyidagicha bog’langan:
, ,
Bu tenglamalarni a va b doimiylarga nisbatan yechish mumkin:
,
Agar keltirilgan kattalikla rni kiritsak:
,
Bu vaqtda Van-der-Vaals tenglamasi quyidagi ko’rinishda bo’ladi (bir kilomol uchun):
.