Ideal gaz holatining tenglamalari



Download 4,85 Kb.
Sana23.06.2022
Hajmi4,85 Kb.
#697060
Bog'liq
ideal gaz

Ideal gaz holatining tenglamalari

Reja:

  • Termodinamik jarayonlarni o‘rganish yo‘llari
  • Izojarayonlar

Termodinamik jarayonlarni o‘rganish yo‘llari

Termodinamikaning birinchi qonuni issiqlik miqdori, ichki energiyaning o‘zgarishi va tashqi kuchlarga qarshi bajarilgan foydali ish o‘rtasidagi munosabatni belgilaydi. Jismga uzatilayotgan yoki undan olib ketilayotgan issiqlik miqdori jarayonning turiga bog‘liq bo‘ladi.

Asosiy termodinamik jarayonlar quyidagilardan iborat:

1.O‘zgarmas hajmda kechadigan izoxorik jarayon.


5.Yuqoridagi termodinamik jarayonlarni umumlashtirgan politrop jarayon.
2.O‘zgarmas bosimda kechadigan izobarik jarayon.
3.O‘zgarmas temperaturada kechadigan izotermik jarayon.
4.Tashqi muhit bilan issiqlik almashmagan holda kechadigan adiabatik jarayon.

Ideal gazning entropiyasini o‘zgarishini quyidagi formulalar yordamida aniqlaymiz:

Izoxorik jarayon


Izoxorik jarayonga yopiq idishda gazning isishi yoki sovishi misol bo‘la oladi.
O‘zgarmas hajmda kechadigan jarayonga izoxorik jarayon. Jarayon egri chizig‘i izoxora deb aytiladi.
Ideal gazning holat tenglamasi:
p/T = R/v = f (v)=const

Izobarik jarayon

O‘zgarmas bosim ostida kechadigan termodinamik jarayonlarga izobarik jarayon (p=const) deyiladi.


Jarayon egri chizig‘i izobara deb aytiladi. Har ikkala holat uchun jarayonning holat tenglamalarini yozamiz:
p1v1=RT1; p2v2=RT2
p=const uchun
v1/v2=T1/T2

Izotermik jarayon

O‘zgarmas (T=const) temperaturada sodir bo‘ladigan termodinamik jarayon izotermik jarayon deyiladi. Boyl-Mariott qonuniga asosan T=const. Izotermik jarayonning Pv koordinatalari diagrammasi giperboladan, Ts –koordinatadagi diagrammasi obtsissa o‘qiga parallel chiziqdan iborat


Tizim xolatlarining tenglamalarini quyidagicha yozish mumkin p1v1=RT1; p2 v2=RT2

Adiabatik jarayon

Ish moddasi tashqi muhit bilan issiqlik almashmagan holda kechadigan termodinamik jarayon adiabatik jarayon deyiladi. Jarayonning egri chizig‘i adiabata deyiladi


Ammo tez kechadigan jarayonlarni adiabatik jarayon deb qarash mumkin.
pvk=const.
Adiabata tenglamasi quyidagicha bo‘ladi:

Politrop jarayon

Tizim (ideal gaz) ning solishtirma issiqlik sig‘imi (c=const) o‘zgarmas bo‘lgan termodinamik jarayon politrop jarayon deyiladi. Jarayon egri chizig‘i politropa deyiladi (6-rasm). Termodinamik jarayon ta’rifidan ko‘rinib turibdiki, asosiy termodinamik jarayonlar: izotermik, izoxorik, izotermik va adiabatik jarayonlar o‘zgarmas sig‘imda kechsa, ular politrop jarayonning xususiy holi bo‘ladi.

Adabiyotlar:

1. Ismoilov M., Хabibullayev P., Хaliulin M. Fizika kursi, «O`zbekiston» 2000 y.

2. Axmadjonov O. Fizika kursi II-qism, «O`qituvchi» 1988 y.

3. Savl`ev I.V. Umumiy fizika kursi, II-qism, 1998 y.

4. Тrofimova Т.I. Kurs fiziki , 1990 y.


Download 4,85 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish