Ichki kasalliklar

Autoimmun gemolitik anemiya
 –
tomirlar ichi gemolizi bilan namoyon bo‘luvchi va sariqlik
bilan kechuvchi orttirilgan gemolitik kamqonlik. O‘tkir va surunkali bo‘lishi mumkin. Ushbu
anemiya bilan og‘rigan bemorlarning 40% da uning yuzaga kelish sabablari noaniqligicha qolsa
(idiopatik), 60% da unga olib kelgan asosiy kasallikni aniqlash mumkin. Ko‘pincha bu
limfagranulematoz, limfoleykoz, immunokompleksli kasalliklar, yarali kolit, bezgak, sepsis yoki
toksoplazmoz bo‘ladi. Qonda eritrotsitlarni eritish qobiliyatiga ega bo‘lgan antitelalar aniqlanadi.
Klinikasi
: artralgiya, qorin og‘rig‘i, holsizlik, sariqlik, jigar va taloq kattalashgan. Bilirubin
kon’yugirlanmagan fraksiya hisobiga 40-60 mk/mol.gacha oshadi. SHuningdek, retikulotsitoz,
makrotsitoz, mikrotsitoz, eritrotsitlarni osmotik rezistentligi pasayishi kuzatiladi. 
YUqumli kasalliklar orasida gemolitik sariqlik
bezgakda
kuzatiladi. Bu o‘tkir, transmissiv
kasallik bo‘lib, plazmodiyalar chaqiradi. Unga tana haroratining betartib ravishda ortishi va
pasayishi, sariqlik, gepatosplenomegaliya, kamqonlik xos. Kasallik patogenezida bezgak paraziti
ta’siri ostida eritrotsitlarning emirilishi oqibatida ularning gemolizga uchrashi yotadi. Tashhis
qo‘yishda kasallik tarixiga oid ma’lumotlar (bemorni endemik o‘choqlar – Afrika, Osiyo, Markaziy
Amerikada bo‘lganligi), tana haroratining titrash, qizib ketish, ter ajralishi holatlari bilan ketma-
59

---

O’quv-uslubiy majmua. Amaliy mashg’ulotlar. Ambulator terapiya
ketlikda ko‘tarilishi xosligi katta axamiyatga ega. Bezgakni chaqirgan parazit turidan kelib chiqqan
holda 3 kunlik, 4 kunlik va tropik bezgak farqlanadi. 
Periferik qon surtmasida plazmodiylar aniqlangan (“semiz tomchi” usuli) holda tashhis
tasdiqlanadi. Qonda erkin bilirubin miqdori ortgani holda, ALT, AST ko‘rsatkichlari me’yorida
bo‘ladi.
UAV gemolitik anemiyaga shubha bo‘lgan barcha hollarda bemorni ixtisoslashtirilgan
shifoxonaga yuborishi lozim.