Ichki kasalliklar

Qon bosimi darajasiga ko‘ra arterial gipertenziyaning klassifikatsiyasi
(ESH/ESC, 2007)
Qon bosimi ko‘rsatkichi
QB, mm.sim.ust.
SQB
DQB
Optimal
< 120
< 80
Me’yorida
120-129
80-84
YUqori me’yorda
130-139
85-89
AG I daraja
140-159
90-99
AG II daraja
160-179
100-109
AG III daraja
≥180
≥110
YAkkalangan sistolik AG
≥ 140
< 90
Izoh:
agar sistolik va diastolik QB ko‘rsatgichlari turli toifalarda bo‘lsa, uni baholashda yuqori
ko‘rsatgichga asoslaniladi. Masalan: QB = 140/100 mm.sim.ust. da bo‘lsa, AG II daraja
hisoblanadi.
AG ning og‘ir-engilligi, belgilari va asoratlarining rivojlanish darajasiga ko‘ra yuqorida qayd
etilmagan yaxshi sifatli (sekin-asta rivojlanib boruvchi) va yomon sifatli shakllari ham farqlanadi.
SHuningdek, “sklerotik gipertoniya” degan (1-jadval) tushuncha ham mavjud bo‘lib, bunda sistolik
QB >140 va undan yuqori, diastolik esa 90 mm.sim. ustunida va undan past ko‘rsatkichlarda
bo‘ladi. 
O‘tkazilgan tadqiqotlar AG shakllanishida bir qator omillarning ahamiyatga ega ekanligini
ko‘rsatmoqda. SHu sababli UAV bemorlarning hayot va kasallik tarixini o‘rganganda Evropa
kardiologiya va Evropa gipertoniya jamiyatlarining ekspertlari tavsiyalariga (2007) hamda
mintaqamiz xususiyatlarini inobatga olgan holda GK rivojlanishida muhim ahamiyatga ega bo‘lgan
quyidagi xavf omillariga alohida e’tibor qaratishlari lozim:

sistolik va diastolik QB ko‘rsatkichlari; 

puls bosimi ko‘rsatkichlari (qariyalarda);

bemor yoshi (ayollar 65 yoshdan, erkaklar 55 yoshdan katta);

chekish;

dislipidemiya (umumiy xolesterin 5 mmol/l. dan yuqori, past zichlikdagi lipoproteidlar
(PZLP)> 3 mmol/l, yuqori zichlikdagi lipoproteidlar (YUZLP)< 1 mmol/l, triglitseridlar 1,7 mmol/l.
dan ko‘p);

bemorda va uning ota-onasida qandli diabet (QD) kasalligining borligi (qonda
glyukoza miqdorining 5,6–6,9 mmol/l. dan ko‘p bo‘lishi, glyukozaga tolerantlik sinamasining
musbatligi);
27

---

O’quv-uslubiy majmua. Amaliy mashg’ulotlar. Ambulator terapiya

AG va boshqa yurak qon-tomir kasalliklariga nasliy moyillik;

semizlik (bel aylanasining erkaklarda 102 sm, ayollarda 88 sm. dan ortiq bo‘lishi);

atrof-muhit ta’siri;

ovqatlanish xususiyatlari;

jismoniy faollik darajasi;

shaxsiy xususiyatlari;

kasbi;

ijtimoiy ahvoli.
2-jadval