Ichki kasallikiar


 .1 7 . Siydikni biokimyoviy tekshirish



Download 11,34 Mb.
Pdf ko'rish
bet50/267
Sana19.04.2022
Hajmi11,34 Mb.
#563787
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   267
Bog'liq
Arslonov-ICHKI KASALLIKLAR

4 .1 7 . Siydikni biokimyoviy tekshirish
Siydikda qand paydo boMishi glikozuriya deb ataladi. Glikozuriya 
fiziologik boMishi m u m k in . Bu shunga bogMiqki, agar buyrakning 
k a n a l c h a a p p a r a t i s h i k a s t l a n m a g a n boMsa, g lik o z u r iy a faqat 
giperglikemiyada (q o n d a glukoza konsentratsiyasi oshib ketganida) 
k o ‘riladi. D e m a k , k o ‘p m iq d o r q and iste’m ol qilinganidan keyin, 
shuningdek, q attiq hayajonlanishdan s o ‘ng glikozuriya kuzatilishi 
m u m k in . Patologik glikozuriya uglevodlar alm ashinuvi buzilishi 
tufayli r o ‘y bergan qandli diabetda, shuningdek, b a ’zi jigar, gipofiz
75


kasalliklari, tireotoksikozda k o ‘riladi. Siydikdagi q a n d m iqdorini 
aniqlashning eng k o ‘p tarqalgan usuli polyarimetrik usuldir. U glu- 
koza eritm asining qutblangan n u r tekisligini o ‘ng t o m o n g a sura 
olish xossasiga asoslangan.
Q utblangan n u r deb maxsus Nikol prizm asi orqali o ‘tkazilgan 
nurga aytiladi. Qutblangan nurning burilish burchagi siydik-glukoza 
konsentratsiyasiga proporsionaldir.
Polyarimetrik usul.
Q aynatib, keyin filtrlash y o ‘li bilan oqsildan 
xoli qilingan kislota reaksiyali tiniq siydik p o ly a r im e tr nayiga 
toMdiriladi (havo pufakchalarisiz), keyin bu nay apparatga q o lyiladi. 
Q o r o n g l l a n i s h q u y u q lig in in g o ‘zga rish ig a q a ra b , q u t b la n g a n
n u rn in g burilish burchagi a niqlanadi, bu b u rc h a k asbob shkala- 
sidagi darajalar bilan ifodalanadi. Г burilish burchagi 1 
%
li glu- 
koza eritmasiga t o ‘g ‘ri keladi.
Gaynessinam asi.
Mis sulfat, o ‘yuvchi kaliy va glitserindan iborat 
3—4 ml reaktivga 8— 12 tom c hi siydik q o ‘shiladi (modifikatsiyasi: 
1 to m c h i siydik 9 tom chi reaktiv) va qaynatiladi. Q a n d boMsa, 
suyuqlik sariq yoki qizil rangga kirib, c h o ‘k m a k o ‘rinadi.
N ila n d e r sin a m a si.
S iy d ik k a 2:1 n is b a td a N i l a n d e r reaktivi 
(2 g vismut nit rat 4 g segnet tuzi bilan birga h ovonchada yanchiladi, 
100 ml 10 % li o ‘yuvchi natriy eritm asida eritilib, filtrlanadi) 
q o ‘shiladi va 3 m inut qaynatiladi. Q a n d b o ‘lsa, siydik jigarrangdan 
qoragacha boMgan tusga kiradi.
S o ‘nggi vaqtlarda glikotest deb ataladigan indikator q o g lo z - 
chalari usuli keng rusum b o ‘lib qoldi, bu usul ferm entativ reak- 
siyaga asoslangan.
Maxsus reaktiv singdirilgan in d ik a to r q o g ‘oz tekshiriladigan 
siydikka tushiriladi. Q o g ‘ozdagi sariq y o ‘l rangi o ‘zgarib, yashil 
yoki k o ‘k rangga aylanib qolsa, d e m a k , sin a m a m usbat c h iq q a n
b o l a d i . Rang quyuqligini rangdor standart shkala bilan solishtirib 
k o ‘rib, siydikdagi glukoza konsentratsiyasini ta x m in a n aniqlasa 
b o i a d i . Ertalabki siydik tekshirilganida q a n d m iqdorini aniqlash 
u c h u n reaksiya q o ‘yiladi: reaksiya m usbat natija b o ‘lsa, sutkalik 
siydik yig‘iladi va u n d a n q and konsentratsiyasi aniqlanadi.
Lange sinamasi 5—6 ml siydikka b ir n e c h a to m c h i reaktiv 
(natriy nitroprussidning 30 % li sirka kislotadagi 6 % li eritmasi) 
q o ‘shiladi va ustidan am m iak qatlam qilib tushiriladi. Sinama musbat 
natija bersa, suyuqliklar o ‘rtasidagi che g ara d a binafsharangli halqa 
paydo boMadi. Keton tanalari yog1 almashinuvi buzilganda siydikda 
paydo b o ‘ladi. Keton tanalari (aseton, asetosirka kislota, Д-oksim oy
76


kislota) y o g i a r parchalanishining oksidlanmay qolgan m ahsulotidir. 
Ular qandli diabetda (uglevodlar alm ashinuvining buzilishi), jigarda 
va b a ’zi buyrak kasalliklarida paydo boMadi va h.k.
Sog‘lom odam ning sutkalik siydigida b o ia d ig a n glukoza miqdori 
shu q a d a r kam ki, odatdagi usullar bilan a niqlanm aydi. Siydikda 
glukoza borligini aniqlashga m o ‘ljallangan sifat sin a m a la rin in g
ko ‘pchiligi glukozaning qa ytaruvchanlik xususiyatiga asoslangan.

Download 11,34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   267




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish