Ichki kasallikiar

7 .8 . Kolitlar
Y o ‘g ‘o n ic h a k shilliq p a r d a s in in g y a l l i g la n i s h ig a kolit deyiladi. 
K linik k e c h ish ig a k o ‘ra, o ‘t k ir v a s u r u n k a li kolit farq qilinadi.
230

---

7.8.1. 0 ‘tkir kolit
E tiologiyasi.
I c h a k in f e k s iy a la r i,
gijjalar, sil ta y o q c h a l a r i , sifilis, q o ‘r- 
g ‘o s h in , m is h y a k , s i m o b la r d a n z a h a r ­
la n ish , sifatsiz o v q a t m a h s u l o t la r i d a n
h a m d a q o ‘z iq o r in va poliz m a h s u l o t ­
la rid a n z a h a r la n is h , o v q a tla n is h reji- 
m in in g buzilishi, d a g ‘al, te z h a z m b o 1 -
m a y d ig a n o v q a t m a h s u lo tla r in i iste’­
m o l qilish, c h a y n o v a p p a ra tid a g i n u q ­
s o n lar, nerv sistem asi, ichki sekretsiya 
b ezlari kasalliklari, jig a r va o ‘t y o i l a r i
kasalliklari, siy d ik -tan o sil tizim i kasal­
liklari, y u r a k - t o m i r siste m asi kasa llik ­
lari o ‘tkir k olitning rivojlanishiga omil 
sifatida q a t n a s h a d i ( 2 5 - r a s m ) .
K linikasi.
K a sa llik o ‘tk ir b o s h l a ­
n a d i, t a n a h a r o r a ti k o ‘tarilad i. I n to k -
sikatsiya holatlari vujudga keladi. B em o r 
qayt qiladi, k e tm a - k e t ichi ketadi (soxta 
h o j a t g a b o r i s h istagi — t e n e z m a l a r
b ila n ich k e tish id ir). Q o n a r a la s h ich 
k e ta d i. B u n d a y b e m o r l a r d a , o d a t d a ,
te z - t e z , b ir s u tk a d a 20 va b u n d a n h a m k o ‘p m a r t a ich ketadi. 
Q o rin sohasida kuchli xuru jsim o n o g ‘riq b o ‘ladi. Q o rin kattalash g a n , 
u n i p a y p a sla b k o ‘rilg a n d a y o ‘g ‘o n ic h a k y o ‘li b o ‘ylab o g ‘riq borligi 
a n iq la n a d i. Til q u r u q , k a r a sh b o y la g a n , is h ta h a y o m o n la s h g a n . 
B e m o r d a r m o n s i z va lohas.
Laboratoriya tahlili.
A xlat k o ‘p shilliqli va a y r im h o lla r d a q o n
aralashgan b o l a d i . A m m ia k va fenol m iqdori katta m iq d o rd a topiladi. 
Q o n d a ley k o sito z, n e y tro filo z , E C h T te z la sh g a n .
Asoratlari.
S ig m a s im o n ich ak y o i i n i n g torayib qolishi, ichak n in g
yiringli yoki g a n g e r e n o z yalligManib, te shilib ketishi b ila n birga 
d a v o m etishi m u m k in .
Davolash.
D iy e to te r a p iy a - b irin c h i k u n 5 s ta k a n s h irin c h o y , 
k eyin 2 — 5 k u n lari 4 - p a r h e z b erila d i, klinik belgilari a n iq la n g u n c h a
4 b - p a r h e z b e rila d i, k e y in c h a lik 4 v - p a r h e z beriladi.
O r g a n i z m n i n g suv sizlan ish in i b a r t a r a f etish u c h u n fiziologik 
e r it m a
0 ,9 % li—40 0 ml va u n d a n k o ‘p m i q d o r d a teri ostiga,