Ichki ishlar vazirligi a k a d e m I y a s. Isxakov, V. Topildiyev

VI bob
BOSHQALARNING  MULKIGA BO‘LGAN HUQUQ
1-§. Boshqalarning mulkiga bo‘lgan huquq va uning  turlari.
2-§. Servitutlar va ularning  turlari.
3-§. Emfitevzis.
4-§. Superfitsiy.
5-§. Garov huquqi.
1-§. Boshqalarning mulkiga bo‘lgan huquq
va uning turlari
Qadimgi Rim quldorlik davlatida ashyoviy huquqiy munosabat-
lar faqat mulk huquqi institutlari hamda egallashdan tashkil
topmasdan, balki alohida maxsus ashyoviy huquqlar, ya’ni
boshqalarning mulkiga bo‘lgan huquqlardan ham vujudga kelgan.
Bu huquqlarning mulk huquqidan farq qiladigan xususiyatlari,
ularning predmeti to‘liq asosda ashyo bo‘lib hisoblanmasdan, balki
ashyoning ma’lum funksiyalarini boshqarib tartibga solishdan iborat
bo‘lgan. Bu huquqlar boshqalarning yoki begona shaxslarning
mulklaridan yoki ularning ma’lum bir xo‘jalik funksiyalaridan
foydalanish deb ham e’tirof etilgan.
Rim huquqshunoslari boshqalarning mulkiga bo‘lgan
huquqlarni dastlab faqat yer bilan bog‘liq bo‘lgan servitutlarga
qo‘llaganlar.
Boshqalarning mulkiga bo‘lgan huquq hayot taqozosi asosida,
mulk huquqining subyekti istamagan holatida ham, undan
foydalanish uchun noiloj asosda, ruxsat berishga tushunilgan bo‘lsa
ham, ko‘proq quldorlar manfaatini ko‘zlab, mulk huquqidan
to‘liq foydalanishni chegaralashga aytilgan.
Qadimgi servitutlarga asoslanib, boshqalarning mulkiga bo‘lgan
huquq quyidagi turlarga bo‘lingan:

---

119
— servitutlar;
— emfitevzis;
— superfitsiy;
— garov huquqi.