Ибрайым юсупов

БАЗАР ЖОЛЫНДА 
Бәзерген малысыз базар қызар ма, 
Кәрўан жүгин әнжам етиң, жигитлер.
Енди ҳәмме биз шығамыз базарға,
Базарың инсаплы болғай жигитлер. 
Көптен бери бармай базар-ошарға, 
Турмысымыз айланыпты нашарға,
Сөзден даңғырлатып айдап бос арба,
Ақылгөй болғанды қойың жигитлер. 
Базарладық Хожелини, Шымбайды,
Биз бурында көргенбиз бе бундайды?
Сарсық сезден қулағымыз шыңлайды,
Жер жүзи гәп етер бизди, жигитлер. 
«Шыртым» ойнап, шығып қалдық ойыннан,
Қудайды умыттық бәрҳа сыйынғаи.
Суў емес, сөз ақты Түйемойыннан.
Жалған ўәделерден тойдық, жигитлер. 
Аўызбиршилик қашты кем-кем арадан,
Ҳәр ким өзин журттан билгиш санаған. 
Мий шайылып кетти «ўарра-ўарра» дан,
Буның ақыбетин бергей, жигитлер. 

---

7
Ҳәр билгиш өзинше силтеп бир жолды,
Басшы айтса, қосшы қупламас болды.
Бос услаған қамыс қыйғандай қолды,
Ҳәмме «демократ» болды, жигитлер. 
Питер емес билгишлердиң айтысы,
Базар мусаллаты журттың қайғысы. 
Билгир санап жүргенлердиң қайсысы, 
Жол саңлағын табар екен жигитлер. 
Жылан жалағандай дүканлар кепти,
Ийген желинлерди суўалып кетти.
Темеки тартқанлар насбайға өтти,
Саўдагердиң қолы келди, жигитлер. 
Жумыс қалды, айтыс базары қызды,
Биреў жойбарласа, биреўлер сызды.
Еплеп жүрип турған машинамызды 
Бузып таслап, жаяў қалдық, жигитлер. 
Көлиги бар еллер салтанат тутып, 
Үстимизден өтип атыр шаңғытып.
Жаяў базарлаймыз енди шаң жутып,
Бөтен илажы жоқ буның, жигитлер. 
Бирақ енди изге қайтып та болмас,
Аттың басын кейин тартып та болмас.
«Қайда барамыз?» деп айтып та болмас,
Тәўекел қайығын миндик, жигитлер. 
Бул сондай әжайып базар болажақ, 
Жәҳән саўдасына барын салажақ.
Әдалатлық тәрезисин қуражақ,
Бизиң безбен дәртке аспас, жигитлер. 

---

8
Бул базарда өтпес еплемей затың,
«Жеңимпаз» атанған сый-марапатың, 
«Конкуренция» дер жарыстың атын,
Сол жарысқа шайланыңлар, жигитлер. 
Тәлли-пәлли ислеп алдап келгенлер,
Халықтың есабынан дәўран сүргенлер,
Шаппат пенен жүз қызартып жүргенлер,
Бул базарға кире алмас, жигитлер. 
Билим, зейин менен узақтан шолып,
Бул базар тәртибин атқарсақ толық, 
«Мерседес» минерсең миллионер болып,
Сүре алғанға дәўран келди, жигитлер. 
Гүршиң - доллар болар, пахтаң - ақ алтын,
Суў болса, жер - анаң асырар халқын.
Мал бақсаң, бул базар көтерер нарқын,
Бардамлыны базар сүйер, жигитлер. 
Сатарманға бермес онша жәбирин.
Аларманға жүргизер өз ҳәмирин,
Ҳәтте мәрмер тасың, боян тамырың
Қып-қызыл валюта болар, жигитлер. 
Бизлер пахта сатсақ, Сибирь - орманын,
Қазақстан сүзер бийдай қырманын.
Қаўын сатсаң, шытырлайды шырўаның,
Нитратсыз найшалатсаң, жигитлер. 
Баяғыдай қосып жазып пахтаны,
Услап қалмас халыққа дәрек ақшаны.
Бул базардың басқа болар қақпаны. 
«Банкрот» дер ол қақбанды, жигитлер. 

---

9
Көмешке күл тартсаң егер гөрқаўсып, 
Жеңилдиң үстинен барсаң жалқаўсып,
Қарақалпақшылық қылсаң албаўсып,
Бул базар пәнт берер бизге, жигитлер. 
Жоқарғылар бул базарды жақтырмас,
Ўәде берер, Аралға суў ақтырмас.
Бурынғыдай буйрық күтип тақ турмас,
Бул базардың өз заңы бар, жигитлер. 
Пуллыға - май, пулсызларға- тортасы,
Жуқалық етип тур журттың қалтасы.
Мафия ҳәм саўдагердиң маңқасы
Қашшан бул базарға кирди, жигитлер. 
Бул дүнья дегениң бир қызық базар,
Мал өтимли болса, саўдасы қызар.
Тезирек барғаймыз оған бийҳазар,
Базарың инсаплы болғай, жигитлер! 
Март, 1991-жыл.