Ibn Sinoning to`liq nomi Abu Ali Al Husayn Ibn Abdullox ibn Al

12javob. 
Donishnoma" - ("Bilim") kitobi - fors-dariy tilida yozilgan
falsafiy asar. Forscha matni Xaydarobod 1891 y, Tehronda 1897, 1952y 
Ruscha matni Dushanbeda 1957 y nashr etilgan. 
13 javob. 
Poeziya sohasida ham ibn Sino sezilarli iz qoldirdi.
U o`zining ayrim ilmiy asarlarini rajaz vaznli she`rda yozgan. Olimning
falsafiy qissalari fors-tojik adabiyotiga chuqur ta`sir ko`rsatdi. 
14javob. 
"Risola fi-l-box" ("Shaxvoniy quvvat haqida risola") -yosh o`tishi
bilan bu quvvatning kamayishi va uni qo`zg’atuvchi dorilar haqida 
gapiriladi. Chop etilmagan. 
9. "Risola f-l-tadbir al-musofirin" ("Safarda yuruvchilarning tadbiri
haqida risola"). Bu asar dengizda safar qilgan vaqtda, qordan ko`z
qamashib og’rigan vaqtda, qattiq sovuqdan qo`l
-
oyoqlar og’riganda 
qo`llanilishi lozim bo`lgan chora-tadbirlarni o`z ichiga oladi. Turk tilida
chop etilgan nusxasi mavjud. 
10. "Risola fi xifz as-
siqqa" ("Sog’l
iqni Saqlash haqida risola"). Bu
asar 13 bobdan iborat bo`lib, unda umumiy shaxsiy gigiena qoidalari
haqida to`liq ma`lumotlar berilgan. Chop etilmagan. 
11. "Risola fi-s - sikanjubin" ("Sikanjubin haqida risola")
sikanjubinni tayyorlanish usullari va uning foydalari haqida so`z boradi.
O’rta asrda lotin tilida chop etilgan.
12. "Risola fi-l-fasad" ("Qon olish haqida risola") turk tilida chop
etilgan. 
13. "Risola fi-l-xindibo" ("Sachratqi haqida risola") bu asarning
arabcha matni va turk tilidagi tarjimasi 1955 y Istambulda chop etilgan. 
15javob.
Tib qonunlari" besh kitobdan iborat va ular
quyidagilar: 
Birinchi kitob - tabobatning nazariy asoslari hamda amaliy
tabobatning umumiy masalalari haqida ma`lumot beradi. Tabobat
ilmining ta`rifi, uning vazifalari, xilt va mizoj haqidagi ta`limot bayon
qilinadi. Keyin odam tanasining "oddiy" a`zolari - 
suyak, tog’ay, asab, 
arteriya, vena, pay, mushaklar haqida qisqacha anatomik ocherk
keltiriladi. Kasalliklarning kelib chiqish sabablari, ko`rinishlari,

---

turkumlari hamda ularni davolashning umumiy usullari keltiriladi. 
Ovqatlanish, hayot tarzi va hayotning hamma bosqichlarida
Sog’liqni saqlash tadbirlari haqidagi ta`limot batafsil bayon qilinadi
Ikkinchi kitob - o`sha davr tabobatida qo`llanilgan dori - darmonlar
haqida zaruriy ma`lumotlar bayon qilingan mukammal majmuadir.
Unda o`simlik, hayvon va ma`danlardan olinadigan 800 dan ortiq dori - 
darmonlar ta`rifi, ularning davolik xususiyatlari va qo`llanish usullari
bayon qilingan. Muallif O`rta Osiyo va Yaqin Sharq hamda O`rta Sharq
mamlakatlaridan chiqadigan - dori - darmonlardan tashqari Hindiston,
Xitoy, Yunoniston, Afrika, O`rta yer dengizining orollari va boshqa
joylardan keltiriladigan ko`plab dorivor o`simliklarni ham ko`rsatib
o`tadi. 
Uchinchi kitob - Inson tanasining boshidan tovonigacha bo`lgan
a`zolarida yuz beradigan "Xususiy" va "Mahalliy" kasalliklar haqida
ma`lumot beradi. Ya`ni, bu kitob xususiy patologiya va terapiyaga
bag’ishlangan. Unda bosh miya, ko`z, quloq, burun, og’iz bo`shlig’i, til, 
tish, milk, lab, tomoq, o`pka, yurak, qizilo`ngach, oshqozon kasalliklari,
jigar, o`t pufagi, ichak, buyrak, qovuq, jinsiy a`zolar kasalliklari haqidagi
ma`lumotlar keltirilgan. 
To`rtinchi kitob - inson a`zolarining birortasiga xos bo`lmagan
"umumiy" kasalliklarga bag’ishlangan. Masalan, turli isitmalar 
(buxronlar), shishlar, toshmalar, yara - chaqalar, kuyish, suyak sinishi, 
chiqishi, turli xil jarohatlar kiritilgan. 
Beshinchi kitob - farmakopiya bo`lib, unda murakkab tartibli dori - 
darmonlarni tayyorlash va ulardan foydalanish usullari bayon qilingan.
Kitobning 1-qismida turli taryoqlar (ziddi - zaharlar), ma`junlar,
kulchadori, elaki dori, sharbatlar, qaynatma, sharob, malham va
boshqalar tavsifi berilsa, 2- qismida esa muayyan a`zolar - bosh, ko`z,
quloq, tish, tomoq, ko`krak qafasi va qorin bo`shlig’i a`zolari, bo`g’imlar 
va teri kasalliklarini davolash uchun ishlatiladigan dori darmonlar
keltiriladi.