I tarbiyasi qiyin o`smirlar bilan ishlash faoliyatini stimullashtirish

Noan’anaviy echimlarni izlang. Albatta, sinab ko`rilgan qoidalar asosida ish ko`rish ma’qulroq. Ammo yangi qoidalarni ham kimdir qo`llab, tekshirib ko`rishi kerak-ku. Juda ehtiyotkorlik bilan harakat qilib ko`ring.
O`quvchiga o`z sha’ni va obro`yini saqlab qolish uchun imkon bering. Maxsus psixologik tadqiqotlar mualliflari shuni e’tirof etishadiki, ziddiyatli holatlarning 100 dan 99 tasida qanchalik nohaq bo`lishmasin, odamlar baribir o`zini mutlaqo aybdor deb hisoblashmas ekanlar. Juda soz! Insonning aynan ana shu zaif tomonidan foydalanamiz. Mayli, o`quvchi o`ylasinki, uning yomon baho olishida faqat o`qituvchi aybdor. Mayli, usharoitning noqulayligi, omadsizlikni ro`kach qilib o`zini oqlasin, uning xayollarini buzishga shoshilmaylik. Unga o`z sha’nini saqlab qolish uchun imkon beraylik.
O`quvchilaringizni yaxshi nom chiqarishga o`rgating. Yahudiylarning oilasidagi bola tarbiyasidagi o`ziga xoslik shundan iboratki, ular bolalarining juda kichkina yutug`ini ham e’tiborsiz qoldirishmaydi. Uni albatta, ta’kidlab, e’tirof etishadi. Shuningdek, na ona va na ota o`z bolasini hech qachon dangasa, qobiliyatsiz deb aytishmaydi. Ular hech tortinmay va har doim o`z bolalarini maqtashadi, shu yo`l bilan bolaga o`z idealiga qarab intilish uchun yo`l ochib berishadi. Yahudiylarning maktablarida pedagoglar o`quvchilarini yaxshi nom chiqarishlari uchun imkoniyat yaratib berishadiki, o`quvchilar bu ishonchni oqlashga harakat qiladilar. Yahudiylar ta’lim-tarbiyasining ko`p hollarda muvaffaqiyatga olib boruvchi siri ham balki shunda bo`lsa kerak.
Bizning hozirgi zamon maktablarida qo`llaniladigan rag`batlantirish ko`pincha hissiy ifodaviylikka ega emas, quruq va formal xarakterga ega bo`ladi. O`quvchida shunday taassurot uyg`otingki, siz tuzatilgan holda ko`rishni istagan xatoni tuzatish u qadar qiyin emas: shunday qilish kerakki, siz o`quvchilaringizni bajarishga chorlayotgan vazifalar ular uchun qiyinchilik tug`dirmaydigandek tuyulsin. Ular o`z kuchlariga ishonsinlar, siz taklif etadigan barcha topshiriqlarni xursand bo`lib bajarsinlar.
Ularga turli xil unvonlar, darajalar, mas’ullik vazifalarini topshirishda ziqnalik qilmang. Ularning ba’zilari sizning e’tiboringizni qutib turadi va buning uchun hamma narsaga tayyor bo`lishadi.