I spektroskopiya usullarining sinflanishi

T=_{ }*100% (8)
Kolorimetrda bu nisbatni aniqlash uchin oldin yorug`likning yo`liga erituvchi yoki standart eritma solingan kyuveta qo`lida va kolorimetrining sezgirligini o`zgartirib, galvonometrning strelkasi o`tkazish koeffitsientlari shkalasining 100 raqami qarshisiga to`g`rilanadi , shunday qilish orqali to`liq yorug`lik oqimi shartli ravishda 100% ga teng, deb qabul qilinadi. Bu shart erituvchida nur yutivchi erigan moddaning zarrachali bo`lmaganda u yorug`likni yutmasdan 100% o`tkazishi kerak, degan mulohazaga asoslangan. Keyin yorug`likning o`rniga tushiriladigan eritma solinadigan kyuveta qo`yiladi. Kolorimetirning o`tkazish koeffitsienti shkalasidan olingan hisob raqami n, I ga mos keladi. Demak, eritmaning foizlarda o`lchangan o`tkazish koeffitsienti T (%)=n bo`ladi. Optik zichlik A quyidagi formula orqali topiladi.
A =-Ig=<sub> </sub> =-lg<sub> </sub>=2-lgT (9)
Kolorimetrning optik sxemasi. Kolorimetrning optik sxemasi yoritish lampasining 1 yorug`lik chiqarayotgan simining tasviri 2 kondensor linza yordamida 3 tirqish tekisligiga tushiriladi. Tirqish aylana shaklida bo’lib, uning diametrik 2 mm ga teng. Bu tasvir 4,5 ob`ektivlar yordamida undan 300 mm uzoqdagi tekislikka 10 marta kattalashtirib tushiriladi. Yorug’likning yo’liga 9,11 himoya qiluvchi shishalar orasidagi joyga eritma solingan 10 kyuveta o’natiladi . Lampa uzluksiz spektrining tor qismlarini ajratish uchun kolorimetrda 8 yorug’lik filtrlari o’rnatilgan. 6 yorug’lik filtri namunani issiqlikdan himoyalaydi ,va spektrning ko’zga ko’rinuvchi qismi (400-490nm) eritmadan o’tayotganda nur yo’liga o’rnatiladi. To’lqin uzunligi 400-450 nm bo’lgan spektr sohasi ishlatilganda yorug’lik oqimini susaytirish uchun 7 neytral yorug’lik filtrlaridan foydalaniladi.
Yorug’lik oqimini 14 plastinka ikkiga bo’ladi, uning 10 % i FD-24 fotodiotga, qolgan 90 foizi esa F-26 fotoelementga yo’naltiriladi. Har xil rangli yorug’lik filtrlari bilan ishlagan vaqtda fotodioddan olinadigan fototoklarni tenglashtirish uchun ularning oldiga SZS-16 rangli shishadan tayyorlangan 13 yorug’lik filtri o’rnatiladi.