I. S. Sodiqov avtomobil yo‘llarining transport-ekspluatatsion ko‘rsatkichlari toshkent

Bir sathdagi yo‘l kesishmalarida avtomobillar tomonidan vaqt yo‘qotishlarini aniqlash usuli.

Yo‗llarning bir xil darajadagi kesishgan joylari yo‗l–transport hodisalarini jamlash va harakat tezligining doimiy pasayishi hisoblanadi. Vaqt yo‗qotilishi asosiy yo‗l bo‗ylab harakatlanish tezligining pasayishi va ikkinchi darajali yo‗lda qabul qilinadigan vaqt oralig‗ini kutishdan kelib chiqadi.Qaytish maydoniga kelgan avtomobil bir qator intervallarni taklif qiladi. Agar birinchi interval bekor qilish uchun etarli bo‗lsa (asosiy yo‗lda harakat qilayotgan avtomobillar orasidagi interval etarlicha katta bo‗lishi mumkin, lekin mashina bu uchastkaning o‗rtasiga yoki bu oraliqning oxiriga to‗g‗ri keladi), keyin mashina to‗xtovsiz oqimni kesib o‗tadi, ya‘ni kutish vaqti nolga teng. Agar birinchi interval kesish uchun etarli bo‗lmasa, avtomobil haydovchisi ikkinchi oraliqni kutadi, kutish vaqti birinchi intervalgacha teng; agar ikkinchi interval kesish uchun etarli bo‗lmasa, uchinchi

interval kutilmoqda va hokazo.
t₀  t₁

Umuman olganda, yozish mumkin . Agar
, bo‗lsa, kutish vaqti
Bu erda –tasodifiy avtomobillar soni. Ehtimollik belgilarini kiritamiz:
{ } { } , (6.6)
{ } { }

[
_] [ ] [ ]
[ ]
(6.7)

Qiymatlarni (5.10) formulaga (5.11) qo‗yish orqali quyidagilarni olamiz:

(6.8)

funksiyadan hosila olamiz:
_{ t  q P}  T_t_Pq₀ [1 qT_t_]  q T_t_q₀ P


⁰ [1 q _t_]²
T

Agar ,

 ^11  q q_T^ 1
 _m0
qm ^{  m0}
qm ^
q₀ q

^1  q₀ P
 q₀ P^ 
^  q₀ P^  ^  q₀ m₀ 
m ^{, (6.9)}

1  q^2
1  q _{1  q}^{2  } P P ^ P

  ^{ 2 }

Bu yerda, va – asosiy yo‗l bo‗ylab harakatlanadigan

avtomobillar o‗rtasida vaqt oralig‗ini taqsimlash funksiyalarini ishlab chiqarish.
Asosiy yo‗l bo‗ylab harakatlanadigan avtomobillar orasidagi vaqt oralig‗ini taqsimlash, bir chiziq bo‗ylab 680 avt/soat ga qadar harakat jadalligida o‗zgaruvchan eksponentsial taqsimotga bo‗ysunadi.
Asosiy yo‗l bo‗ylab harakatlanadigan avtomobillar orasidagi vaqt oralig‗ini taqsimlash quyidagicha aniqlanishi mumkin:
(6.10) Qoldiq intervallarni taqsimlash
(6.11) Vaqt oralig‗i yo‗qligi ehtimoli bo‗lganda:
^{( )} (6.12) Ularning mavjudligi ehtimoli :
^{( )} (6.13)
Asosiy yo‗l bo‗ylab harakatlanadigan avtomobillar o‗rtasida vaqt oralig‗ini taqsimlash funksiyalarini ishlab chiqarish quyidagiga teng bo‗ladi:
(6.14)


(6.13), P (6.10) va (6.14) dan qiymatlarni (6.9), formulaga qo‗yamiz

( )




, (6.15)

( )

bu erda – asosiy yo‗ldagi harakat jadalligi, avt/soat;

– chegaraviy vaqt oralig‗i.

Formula (6.15) asosiy yo‗lda bir yo‗nalishda 400 avt/soat va ikkinchi darajali yo‗lda 50 avt/soat, avtomobillarning navbatlari kuzatilmagan harakatlanish jadalligida qo‗llanilishi mumkin.
Kesishgan joylarda va qo‗shni joylarda vaqtni yo‗qotish, shuningdek, asosiy yo‗lda harakatlanish tezligining pasayishi, ikkinchi darajali yo‗lda harakatlanish tezligini kamaytirish, ikkinchi darajali yo‗lda harakatlanadigan chap va to‗g‗ridan– to‗g‗ri avtomobil oqimlarini qayta sinovdan o‗tkazish bilan bog‗liq.
Yo‗l harakati tezligining pasayishi sababli asosiy yo‗l bo‗ylab harakatlanadigan avtomobillar tomonidan vaqtni yo‗qotish, belgilangan jadallikda va erkin sharoitda kesishma orqali o‗tish vaqtining farqi sifatida tavsiflanadi:
(6.16)
bu erda –kesishgan uchastkaning uzunligi, unda o‗rtacha oqim tezligi tengdir, – erkin harakat sharoitida o‗rtacha oqim tezligi bir xil darajadagi
kesishish ta‘sir doirasidan tashqarida.
Ikkinchi darajali yo‗llardan chiqadigan avtomobillarning chap burilishli oqimlari bilan umumiy vaqt yo‗qotilishi quyidagi formula bilan belgilanadi:
(6.17)

bu erda

– tormozlash tufayli vaqtni yo‗qotish erkin sharoitda

va Konvensiya konvensiyasining egri bo‗ylab sayohat vaqtidagi farq sifatida tavsiflanadi;
–yo‗lning uzunligi, bu erda ikkinchi darajali yo‗l bo‗ylab harakatlanadigan avtomobillar oqimining pasayishi kuzatiladi;
– egri bo‗ylab avtomobil oqiminingxarakat tezligi;
– aylanib qaytish uchastkasi bo‗ylab harakat qilish tufayli vaqtni
yo‗qotish;
– aylanib qaytish uchastkasi uzunligi;
uzunlikdagi uchastkada ikkinchi darajali yo‗lda harakatlanadigan avtomobillarning o‗rtacha tezligi;
- qabul qilinadigan vaqt oralig‗ini kutish uchun vaqtni yo‗qotish eksperimental tarzda yoki immitatsion modellashtirish yordamida aniqlanadi;
– aylanib qaytish uchun zarur bo‗lgan vaqt.
Asosiy yo‗ldan chapga burilish avtomobil oqimlarining vaqtini yo‗qotish quyidagi formuladan iborat:
, (6.18)
bu erda – aylanib qaytish uchastkasi bo‗ylab harakat qilish tufayli vaqtni yo‗qotish;
– egrida tormozlash tufaylio‗nga buriluvchilarni vaqt yo‗qotishi.
Belgilangan chap burilish bilan bir xil satxdagi kesishmalarda umumiy vaqt yo‗qotilishi quyidagicha aniqlanadi:

T  T  T

• 
  T ^гл  T
  

, (6.19)

общ гл
лев
лев пр

bu erda – asosiy yo‗l bo‗ylab harakatlanadigan avtomobillar, bir xil satxdagi kesishuv orqali o‗tishda vaqtni yo‗qotish;
– ikkinchi darajali yo‗llardan chiqayotgan chapga burilayotgan avtobillarlarni vaqtni yo‗qotish;


– asosiy yo‗ldan chiqib ketadigan chapga burilayotgan avtomobillar bilan vaqtni yo‗qotish;
– ikkinchi darajali yo‗lda harakat qilayotgan avtomobillar vaqtni yo‗qotish.
Yillik vaqt yo‗qotish quyidagi formula bilan belgilanadi:
(6.20)
bu erda –1 soat/soat uchun transport yo‗qotishlari,
– 0,1 ga teng tig‗iz soat uchun notekis harakati koeffitsienti;
– yillik notekis harakati koeffitsienti;

6.3-rasm. Yo‗llardagi bir satxdagi kesishmalarda transport yo‗qotishi, asosiy yo‗lda ko‗chirilgan chap burilish bilan, egri chiziqlardagi raqam tezligini pasayishi oqibatida – ikkinchi darajali yo‗l bo‗ylab harakatlanish jadalligi, avt/soat.

6.4-rasm. Har ikkala kesishgan yo‗llarda ham chap tomonga burilib, bir xil satxdagi kesishmalarda jami transport vaqt yo‗qotishi. egridagi raqamlar – vaqt yo‗qotish, avt/soat.

3. 
   ,6.4-rasmlar bir xil satxdagi kesishish uchun turli xil rejalashtirish echimlarini va bunday kesishishlarda harakat sharoitlarini baholash uchun ishlatilishi mumkin.
   

2.