I-modul. Kirish. Badiiy adabiyotning umumiy xususyatlari 1-mavzu: Adabiyotshunoslikning asosiy va qo‘shimcha tarkibiy qismlari (2 s)

Ma‘ruza bayoni

1. 
   Adabiyotshunoslikning tarkibiy qismi.
   

Adabiyotshunoslik asoslari bilan adabiyot nazariyasining mushtarak va nomushtarak tomonlari, o`rganish predmetlarinin ajrim qilib olish masalalsining to`g`ri yechimiga olib keladi. Adabiyot nazariyasi, adabiyot tarixi, adabiy tanqid, adabiyotshunoslikning metodologiyasi.
Tarkibiy qismlarning qisqacha maqsad va vazifasi quyidagicha:
“Adabiy tanqid” adabiy jarayon haqida, “Adabiyot tarixi” – badiiy adabiyotning tarixiy taraqqiyot yo`li borasida, “Adabiyotshunoslik metodologiyasi” o`tmish va hozirgi zamon adabiyotini o`rganish taoyillari va usullari to`g`risida, “Adabiyot nazartiyasi” badiiy adabiyot va ijodiy jarayon qonuniyatlari to`g`risida bahs olib boradi. Ularning adabiy mahsulot va jarayonni o`rganish hamda baholash bosqichlarini belgilash quyidagi tartibda kelib chiqadi.
“Adabiy tanqid” – quyi bosqich, “Adabiyotshunoslik nazariyasi” ва “Adabiyot tarixi” o`rta bosqich, “Adabiyot nazariiyasi” eng yuqori bosqich. Bu bosqich T.Boboyev tomonidan tasniflangan. Bosqich tasniflari adabiyotsunoslikning har to`rtala bosqichi bir-biri bilan bog’liq va bir-biriga o`tib, to`ldirib turishini bildiradi. Voqean ham tanqidning tajribalari adabiyot tarixiga, har ikkisining o`rganish metod va usullari adabiyotshunoslik metodologiyasiga, har uchala tarkibiy tajriblalari esa adabiyot nazariyasida jamul jam bo`ladi, nazariyani boyitadi.
Mukammal va takomiliga erishgan adabiyot nazariyasi o`zining tajribasini tanqid, adabiyot tarixi, adabiyotshunoslik metodologiyasiga beradi.
Shunday qilib, adabiyotshunoslikning har to`rtala qismi bilan chambarchas bog`liq va bir-birini to`ldiradi. Ular o`rtasiga qat’iy chegara qo`yish mukin emas.

2.