I-mavzu: Korxonalarning tashkiliy huquqiy asoslari

Ijobiy tomonlari 

Kamichliklari 

1.Xodimlarning 

qobiliyatlaridan 

foydalanish. Mashinalardan  foydalanish 

yaxshiroq.  

2.Kompaniyaning joylashgan joyidan 

foydalanish. 

3.Mahoratni oshirish. 

4.Mehnat unumdorligining 

о‘sishi. Daromadning oshishi. 

1.Bir xillik faoliyati. 

 

2. Begonalashish va ma’nosini 

yо‘qotish.  

3.Bir tomonlama yuklanish tufayli 

yuzaga keladigan kasalliklar. 

4.Tor ixtisoslashuv tufayli past 

moslashuvchanlik.  

5.Birgalikdagi faoliyat natijalariga 

qiziqishning yо‘qligi. 

 

Texnologik taraqqiyot ishlab chiqarishni ixtisoslashtirish, mexanizatsiyalash 

va  avtomatlashtirishga  olib  keladi. Mexanizatsiyalash  qо‘l  mehnatini  mashina 

mehnatiga  almashtirishni  anglatadi. Avtomatlashtirish  ishlab  chiqarish  jarayonini 

boshqarish  uchun  kompyuter  texnologiyalaridan  foydalanish  holatida  amalga 

oshiriladi. Ishlab  chiqarish  vositalarini  yuqori  darajada  mexanizatsiyalash  va 

avtomatlashtirish  bilan  ishlab  chiqarish  jarayoni  yetarlicha  moslashuvchan 

bо‘lmaydi,  ishlab  chiqarish  tannarxi  oshadi  va  korxona  ishlab  chiqarish 

vositalaridan eng samarali foydalanish muammosini hal qilishga majbur bо‘ladi. 

Moddiy  mehnat  talab  qiladigan  korxonalar  katta  resurs  xarajatlariga 

ega. Ushbu  korxonalar  resurslardan  samarali  foydalanish  va  sanoat  chiqindilarini 

chiqarish bilan bog‘liq ekologik muammolarni hal qilishlari kerak. 

Sanoat tarkibiga kо‘ra korxonalar quyidagilarga bо‘linadi: 

1)  Foydali  qazilmalarni  qazib  olish  va  qayta  ishlash  hamda  tovarlar  ishlab 

chiqaradigan sanoat korxonalari; 

2) Qurilish kompaniyalari; 

3)  О‘zi  ishlab  chiqarmaydigan,  lekin  tarqatish  funksiyalarini  bajaradigan 

savdo korxonalari; 

4) Mablag‘ yig‘adigan va kredit beradigan banklar; 

5)  Turli  transport  vositalaridan  foydalangan  holda  tashish  bilan 

shug‘ullanadigan transport kompaniyalari; 

6)  Har  xil  xatarlardan  sug‘urtalashni  amalga  oshiruvchi  sug‘urta 

tashkilotlari; 

---

7)  Xizmat  kо‘rsatish  sohasidagi  korxonalar,  masalan,  mehmonxonalar, 

sayyohlik agentliklari, konsalting firmalari va boshqalar. 

Eng  qulay  joylashuv  -  bu  ishlab  chiqarishning  maksimal  daromadliligi  va 

rentabelligi  ta’minlanganda,  qolgan  barcha  narsalar  teng  bо‘lganda. Shu  bilan 

birga, korxonaning ekologik prinsipini unutmaslik kerak. 

Korxonalarni  tashkil  etishda  ularning  joylashgan  joyini  tanlash  quyidagi 

mezonlar asosida belgilanadi: