I-mavzu. «Iqtisodiy geografiya» fanining predmeti, tadqiqot usullari va vazifalari

Qiyosiy geografik usul qator hududiy birliklarni turli ko’rsatkichlar asosda bir-biri bilan taqqoslashdir;

Iqtisodiy-geografik bashoratlash usuli mamlakatlar, ularning hududlari kelajakda majmuali rivojlanishini turli ko’rsatgichlar tahlili orqali belgilashga yordam beradi.

«Iqtisodiy geografiya» ijtimoiy-iqtisodiy, hududiy tizimlarni o’rganishda bulardan tashqari o’zi uzviy aloqada bo’lgan boshqa fanlarning usullari va xulosalaridan ham keng foydalanadi.

Yuqorida qayd etilganlardan kelib chiqib, «Iqtisodiy geografiya»ning asosiy vazifalariga to’xtalib o’tamiz. Ma’lumki, tabiatning jamiyat rivojlanishiga, moddiy ishlab chiqarishning o’sishiga, ishlab chiqaruvchi kuchlarning joylashishiga ta’siri hal qiluvchi holat emas. U jamiyatning rivojlanishiga turli ishlab chiqarish usullari va ishlab chiqarish kuchlarining rivojlanishi va joylashishiga qarab turlicha ta’sir qiladi. Shuning uchun ijtimoiy ishlab chiqarish joylashtirilishini o’rganishda geografik muhit va bu muhit elementlarining hududlardagi o’zaro ta’sirini hisobga olish kerak.

«Iqtisodiy geografiya» uchun tabiat va jamiyat o’rtasidagi o’zaro bog’liq umumiy masalalar bilan bir qatorda turli tabiiy muhitning ishlab chiqarish kuchlarini joylashtirishga ta’sirini o’rganish ham muhim ahamiyat kasb etadi.

«Tabiiy geografiya» bilan uzviy hamkorlikda va aniq tarmoqlar iqtisodiyoti ma’lumotlariga tayangan holda hududlar tabiiy sharoitiga iqtisodiy baho berish va undan samarali foydalanish yo’llarini aniqlash «Iqtisodiy geografiya»ning asosiy vazifalaridan biridir.

Iqtisodiyot tarmoqlari rivojlanishining umumiy rejasidan kelib chiqqan holda ma’lum bir hududda ishlab chiqarishni joylashtirish va rivojlantirish hamda hududiy ishlab chiqarish majmualarini tashkil qilish ko’zda tutiladi. Shuning uchun geografik muhitni xo’jalik yuritishda foydalanish imkoniyati nuqtai nazaridan baholash va uni oqilona o’zlashtirish muammolari «Iqtisodiy geografiya»da muhim o’rin egallaydi.

3.