Ma’lumotlarni tasvirlash tillari
Dasturlashtiruvchilar, ma’lumotlar bazasi administratori o’zlarining ma’lumotlarini aniq tasvirlash va ma’lumotlar tuzilishini aniqlashlari kerak.
Bu maqsadlar uchun har xil ma’lumot tasvirlash tillari mavjud. Ma’lumotlar tasvirlash tili ma’lumot bazasini tizimini boshqarish vositasi bo’ladi.
Ma’lumotlar tasvirlash tilining funksiyalari
Ma’lumotlarni mantiqiy tasvirlashda ishlatiladigan ma’lumotlar tasvirlash tili, quyidagi funksiyalarni bajarishi kerak (eslatib o’tish lozimki relatsion ma’lumotlar asoslarda bu funksiyalarning ba’zilari unchalik zarur emas edi)
Ma’lumotlar bo’linmasi turlarini nomlash, masalan ma’lumotlar elementi, segment, yozuv, ma’lumotlar asoslari fayli (ma’lumotlar bo’linmasi turlari har xil tillarda har xil)
Ma’lumotlar elementining har bir turiga, yozuviga, faylga, ma’lumotlar asoslariga va boshqa ma’lumotlar bo’linmalarga noyob nom berish.
Bunday turlar masalan ma’lumotlar agregati uchun o’ziga xos yozuvni va boshqa ma’lumotlar bo’linmalari masalan bularga ma’lumot elementining qanday turlari, elementlarning tartibini va takrorlanadigan guruhlarni ko’rsatib berish.
Ma’lumotlar elementlarining qanday turlari, ularning qismlarini yoki turlarining birga qo’shilishi kalit sifatida ishlatilganda o’ziga xos xususiyatini topish.
Segmentlar turlari orasidagi munosabatlarni yoki tuzilishlarni qanday qilib barpo etish uchun yozuvlarni oldingi ikki bobda tasvirlanganlarga o’xshatib o’rnatish.
Segment turlari orasidagi munosabatni yoki yozuvlarni nomlashga ruxsat etish (ya’ni diagrammalarda, tuzimlarda yoki osttuzimlarda bloklarni bog’lovchi chiziqlar nomini). Ma’lumotlar tasvirlash tili yana o’ziga xos xususiyatlarga ega.
Kodlash turi, u ma’lumotlarni dasturlar tomonidan ishga solishda: (ikkilik, simvolli, bitli satr va boshqalar). Buni ma’lumotlarning fizikaviy tasvirlashda qo’llaniladigan kodlash bilan chalkashtirmaslik lozim.
Ma’lumot elementining uzunligi, ma’lumot elementi uchun ruxsat beriladigan qiymatlar oralig’idir.
Ma’lumot elementining miqdori, vektor, massivning o’lchovi va o’lchamlar soni, takrorlanadigan guruhdagi ma’lumotlar agregatining miqdoridir.
Fayldagi yozuvlarning tartibi yoki ma’lumotlar bazasidagi yozuvlarning tartibi.
Ruxsat etilmagan kirishlarni (o’qitish va ma’lumotlarni yangilash) oldini olish uchun mahfiy qulflar. Bu qulflar ma’lumotlar elementi, segmenti, yozuvi, fayli, ma’lumotlar bazasi darajasida ta’sir etishi mumkin va kutilmagan zaruriyatda ma’lumotlarning ayrim elementlarining qiymatlariga tatbiq etilishi mumkin.
Ikkinchi tomondan kirishga ruxsat etilish, ma’lumotlarning tasvirlash tilidan qat’iy nazar aniqlanishi mumkin. Balki shunday holat bo’lishi mumkinki, kirishga ruxsat berilishi ma’lumotlar tuzilishiga qaraganda o’zgarishlar uchun katta obyekt bo’ladi va keyinchalik amaliy dasturlarni qayta ishlashga chiqmasligi kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |